مقالات مفید پیچک: چگونه میتوان نیکو سخن گفت |
 |
 |
راه نیکو سخن گفتن
زبان عضوی است که استفاده کردن از آن بسیار آسان و قلمرو آن بسیار وسیع است. دیگر اعضای انسان مانند چشم، گوش و حسِ لامسه، تنها در اموری خاص کاربرد دارند، اما زبان را می توان درباره ی همه موجودات مادی و معنوی، دنیایی و اخروی، گذشته، حال و آینده به کار برد. از دیگر سو، هر سخنی که از زبان صادر شود، بر همه ی اعضای آدمی تأثیر می گذارد. از این روست که پیامبر (ص) می فرماید:
هنگامی که صبح می شود، همه ی اعضا به زبان می گویند از خدا بترس و متعرض ما نشو که اگر تو در مسیر صحیح حرکت کنی، ما نیز در مسیر صحیح خواهیم بود و اگر منحرف شوی، ما نیز منحرف خواهیم شد.
حال باید پرسید چگونه می توان زبان را مهار کرد؟ مهم ترین و کارآمد ترین شیوه برای مهار زبان آن است که پیش از سخن گفتن باید درباره ی آن اندیشید تا روشن شود آیا سخنمورد نظر نیکوست، یا این که پیامد زیانباری دارد. در روایتی از امیرالمؤمنین (ع) آمده است:
زبان عاقل پشت قلب او، و قلب احمق پشت زبان اوست.
مراد امام (ع) این است که عاقل پیش از آن که سخنی بگوید، آن را از صافی عقل خود می گذراند تا اگر سخن نیکو و مناسب بود، آن را بر زبان آورد و یا از بیان آن خودداری کند. به عکس، نادان نخست سخن می گوید، آن گاه درباره ی درستی یا نادرستی آن اندیشه می کند. از این رو، عاقل از بیان سخنان زشت در امان است و نادان پیوسته گرفتار لغزش های زبان.
مطلب دیگری که چه بسا غفلت از آن موجب بی توجهی به زبان و مهار آن می شود، این است که معمولاً آدمی سخن را بخشی از عمل و رفتار خود به شمار نمی آورد. پیامبر (ص) در روایتی می فرماید:
کسی که گفتارش را [بخشی] از رفتارش بداند، گفتارش کم می شود، مگر در موارد نیاز.
بنابراین راه دیگر برای مهار زبان این است که بدانیم سخن گفتن نیز بخشی از اعمال و رفتار ماست و در مقابل آن مسئول هستیم.
از صفحات دیگر
نیز دیدن نمایید |
 |
 |