|
مقالات مفید پیچک: ویژگی سخن نیکو گفتن در اسلام |
|
 |
 |
6. سخنان نیکو گفتن
یکی از ویژگی های انسان که او را از دیگر موجودات متمایز کرده و بر آنها برتری داده، توانایی سخن گفتن است تا از آن برای بیان مقاصد و رفع نیازهای خود یاری بگیرد. این توانایی نیز مانند دیگر توانایی های بشری، هم می توانند در مسیر صحیح به کار گرفته شود و هم در مسیر باطل. در قرآن کریم بر استفاده صحیح از زبان و سخنان نیکو گفتن بسیار تأکید شده است. خداوند به مؤمنان توصیه می کند با نزدیکان، یتیمان و نیازمندان به نیکی سخن بگویند:
وَ إِذَا حَضَرَ الْقِسْمَةَ أُوْلُواْ الْقُرْبَی وَ الْیَتَامَی وَ الْمَسَاکِینُ فَارْزُقُوهُم مِّنْهُ وَ قُولُواْ لَهُمْ قَوْلاً مَّعْرُوفاً؛ و هر گاه، خویشاوندان یتیمان و مستمندان در تقسیم [ارث] حاضر شدند، [چیزی] از آن را به ایشان ارزانی دارید و با آنان سخنی پسندیده گویید.
در آیه ای دیگر، خداوند به فرزندان دستور می دهد با والدین پیر خود بزرگوارانه سخن بگویند و از تندی با آنها بپرهیزند:
وَ قَضَی رَبُّکَ أَلاَّ تَعْبُدُواْ إِلاَّ إِیَّاهُ وَ بِالْوَالِدَیْنِ إِحْسَاناً إِمَّا یَبْلُغَنَّ عِندَکَ الْکِبَرَ أَحَدُهُمَا أَوْکِلاَهُمَا فَلاَ تَقُل لَّهُمَآ أُفٍّ وَ لاَ تَنْهَرْ هُمَا وَ قُل لَّهُمَا قَوْلاً کَرِیماً؛ و پروردگار تو مقرر کرد که جز او را مپرستید و به پدر و مادر [خود] احسان کنید. اگر یکی از آن دو یا هر دو، در کنار تو به سالخوردگی رسیدند به آنها [حتی] اوف مگو و به آنان پرخاش مکن و با آنها سخنی شایسته بگوی.
و در آیه ای دیگر به همه بندگان خود دستور می دهد با یکدیگر به نیکی سخن بگویند:
وَ قُلْ لِعِبٰادِي یَقُولُوا الَّتِي هِيَ أَحْسَنُ إِنَّ الشَّیْطٰانَ یَنْزَغُ بَیْنَهُمْ إِنَّ الشَّیْطٰانَ کٰانَ لِلْإِنْسٰانِ عَدُوًّا مُبِیناً؛ و به بندگانم بگو: «آنچه را که بهتر است بگویند»، که شیطان میانشان را به هم می زند، زیرا شیطان همواره برای انسان دشمنی آشکار است.
در روایات نیز مؤمنان به سخن نیکو گفتن امر شده اند. در روایتی از پیامبر اکرم (ص) آمده است:
سوگند به آن که جانم در دست اوست! مردم هزینه ای محبوب تر از سخن خیر نمی کنند.
در روایت دیگری آمده است مردی از پیامبر (ص) درباره ی برترین اعمال پرسید. پیامبر (ص) فرمود: «اطعام کردن و پاکیزه سخن گفتن.»
امیر المؤمنین (ع) نیز می فرمایند:
سه چیز از درهای نیکی است: سخاوت و سخن پاکیزه و صبر بر اذیت.
به خودت اجازه نده مرتکب سخن یا رفتار زشت شوی.
امام صادق (ع) نیز در روایتی شیعیان را به شدت از سخن زشت و بیهوده بر حذر داشته است:
ای شیعیان! مایه زینت ما باشید، نه مایه ننگ ما. با مردم به نیکی سخن بگویید و زبان خود را نگهدارید و آن را از سخنان بیهوده و زیاده باز دارید.
|
از صفحات دیگر
نیز دیدن نمایید |
|
|
|
