شکل و شمایل «ماه عسل» امسال تغییر کرد و همین تغییر ناگهانی، بحث های دنباله داری به راه انداخت؛ جای علیخانی چقدر خالی است؟ علی ضیاء از پس اجرا برآمده؟ مقایسه خواندنی مجله همشهری جوان در مورد احسان علیخانی و سید جواد ضیاء را در ادامه بخوانید.
– احسان علیخانی
کشف نیست! بلکه اینها ویژگی های طبقه بندی شده و منحصر به فرد مجری است که در همه این سال ها به خوبی می شناسیمش و رفتارهایش را حدس می زنیم. کافی است فقط به ذهن نظم داد و برنامه های شاخصش را مرور کرد. نتیجه می شود اینها:
چالش با مهمان
علیخانی به عنوان مجری تاک شو، متوجه هست چه توقعاتی از او می رود. می داند که قرار نیست به عنوان یک عضو تزئینی حضور داشته باشد و صرفا مجالی بسازد برای اینکه مهمان برنامه حرف هایش را بزند. قرار است برنامه اش دیدنی و جذاب باشد نه تریبونی برای بیان افاضات.
پس مهمان را به چالش می کشد؛ دقیقا چیزی که بیننده در دلش می خواهد. میان حرفش می پرد، نمی گذارد پنج دقیقه کامل او صحنه را در دست بگیرد. حتی گاهی خودش بیشتر از مهمان حرف می زند و از اجرای مونولوگ یکی دو دقیقه ای هم ابایی ندارد. او با مطرح کردن سوال های پی در پی سعی می کند مهمانش را – که عموما از حضور دوربین معذبند، یا برعکس به دلیل آگاهی از حضور دوربین و عادت به کلیشه ها، رسمی و جدی و خشک حرف می زنند – وادار به شکستن چهره نمایشی کند و با مطرح کردن سوالات غیرمنتظره، برای لحظاتی «خودِ واقعی» او را به بیننده نشان دهد.
تجربه بیشتر
احسان علیخانی به کارش مسلط است. می داند با هر مهمانی چطور برخورد کند و می داند که چطور صحنه را در دست بگیرد. می داند در این لحظه کدام دوربین باید کار کند، می داند کجا باید به نشان تایید سر تکان بدهد، کجا لبخند مشکوک بزند، کجا چهره در هم بکشد و کجا بزند روی پایش و هیجان نشان بدهد.
علیخانی بعد از همه این سال ها، دیگر قلق اجرا دستش آمده و به محض اینکه کار بیخ پیدا کند یا خسته کننده شود، سر و ته حرف را جمع می کند یا حتی با جمله ای می فهماند که جای بعضی حرف ها در برنامه او نیست. کمتر دستپاچه می شود و اغلب خونسرد رفتار می کند (هر چند که گاهی رفتارهایش نمایشی شود).
به هر حال او آگاه است که میلیون ها بیننده او را می بینند و برای اثرگذاری بیشتر برنامه، لازم است گاهی «شو» اجرا کند. حتی اگر این شو – گاهی – در مدل لباس پوشیدنش هم جلوه کند…
نفر اول و آخر
علیخانی هم روی صحنه خودی نشان می دهد و هم پشت صحنه برنامه را مدیریت می کند. دلیل بزرگ این کارگردانی دوطرفه، به تهیه کنندگی او برمی گردد، یعنی برنامه اش را از صفر تا صد (از فکر و ایده تا اجرای کامل روی آنتن) در اختیار دارد و در همه اجزایش دخالت می کند. به همین دلیل است که به راحتی دستور تغییر نما می دهد، میان حرف ها تذکر می دهد که فلان دوربین او را بگیرد، پلی بک ها و آیتم ها (میان برنامه ها) را به اتاق فرمان یادآوری می کند و حتی در لحظه، عصبانیتش را از عوامل صحنه و به هم ریختگی های احتمالی بروز می دهد. اینطوری، تماشاگر هم احساس می کند تنها حکمران کل برنامه علیخانی است که به برنامه رنگ می دهد.
اعتماد به نفس شدید
یک تیغ دولبه تمام عیار! تمام آنچه در ویژگی های قبلی خواندید، به اعتماد به نفس بسیار بالای این مجری برمی گردد. از یک طرف باعث جذابیت برنامه می شود و از طرفی او را تا مرز بی پروایی نابجا و جسارت بی دلیل پیش می برد (نکته ای که پاشنه آشیل همیشگی او بوده و از همین جا گهگاه، اَنگ «بچه پررو» هم متولد می شود).
علیخانی به هیچ وجه مرعوب مهمانش نمی شود؛ نه جایگاه اجتماعی مهمان، نه سن و سال و احساسات او. آنچه به ذهنش می آید و لازمه برنامه می داند می گوید. به همین دلیل، هم می تواند طرفدارانی جدی برای خودش جمع کند و هم منتقدانی جدی تر. منتقدانی که گاه از خودشیفتگی او و نگاه از بالا به پایینش در ارتباط با مهمان می گویند و طرفدارانی که جسارتش را ستایش می کنند.
– سید علی ضیاء
کشف نیست؛ بلکه معرفی است! علی ضیاء را شاید خیلی ها در همین ویژه برنامه افطار می بینند؛ نه ظهرها خانه بوده اند که «نیمروز»ش را تماشا کنند نه به شبکه جام جم تعلق خاطری دارند ولی این ویژگی های مجری جوانی است که آینده روشنی دارد، اگر قدر بداند.
بازیگوشی
علی ضیاء اهل نمایش نیست بلکه جذابیت او در شیطنت ها و بازیگوشی های شیرینش است. اصلا شهرت او بیشتر به خاطر همین شخصیت خندان و خوشحال و سهل گیر است. اینکه زندگی و جوانی را در رفتار و چشم هایش می شود دید. به همین خاطر است که برنامه های او – معمولا – برنامه های ساده ای است؛ چالش های علیخانی وار ندارد مهمان به سختی نمی افتد. نگران سوال های غیرمنتظره نیست، مضطرب نمی شود و [شاید] کلیشه ای هم جواب بدهد.
ضیاء بنا به ضرورت سوال می پرسد و آنها را هم با ملایمت خاصی مطرح می کند ولی پافشاری ملموسی برای گرفتن جواب سوالات و در آوردن جزییاتش ندارد. همه چی در سادگی و شیرینی تمام می شود. هم مهمان راضی است، هم دست اندرکاران.
تجربه کمتر
طبیعی است که به نسبت علیخانی تجربه کمتری در اجرا دارد و این در جنس اجرایش [به خصوص در همین یکی دو قسمت اول ماه عسل« مشهود است. به خاطر همین کم تجربگی، در برخورد با مهمانی که گاردش را بسته یا جوگیر دوربین و پروژکتورهاست، از شیطنتش بهره می برد. ولی اگر راه همین بازیگوشی ها – به دلیل نوع یا رفتار مهمان – بسته باشد، دستش خالی می ماند. سکوت می کند و به مهمان مجال و تریبون می دهد. همین شیطنت های اغلب شیرین هم در جایی که مهمان آن را نپذیرد، دردسرساز می شود. هم مهمان را معذب می کند هم ضیاء را، پس درباره اش توضیح می دهد و سعی می کند از دل مهمان دربیاورد، کاری که هرگز از علیخانی سر نمی زند.
در کنار تیم
ضیاء برخلاف علیخانی به جای اینکه رنگ خودش را به برنامه بدهد، از برنامه رنگ می گیرد. در برابر برخی اتفاقات خاص روبروی دوربین با مهمانان نامطلوب و کم حرف، رسما تسلیم می شود و در گپ و گفت ها مسئولیت را متوجه عوامل دیگری بیرون از اجرای خودش می داند. تقصیری هم ندارد. او همیشه – به دلیل سن و سال و تجربه اندک – همیشه بخشی از یک تیم (بخوانید تهیه کننده) بوده و بخشی از یک تیم بودن یعنی به همان اندازه ای که جایگاه اوست، عمل کند یا پاسخگو باشد و نه بیشتر. به همین خاطر صحنه هرگز به طور کامل از آن او نیست. گاهی کارگردانی ذهنی اش هنگام ادای یک پلاتو با دستورات بیرونی (کارگردان و تهیه کننده) توفیر دارد و همین، همه چیز را به هم می ریزد.
اعتماد به نفس نرمال
همچنان که «اعتماد به نفس شدید» علیخانی تیغی دو لبه محسوب می شود، اعتماد به نفس کمتر ضیاء هم برای او، هم مفید و کمک حال است، هم خطرناک و کشنده. از طرفی باعث می شود که دلخوری و انتقاد و عبور از خط قرمزهای از پیش تعیین شده، خیلی کم اتفاق بیفتد و خطری متوجه ضیاء و برنامه اش نباشد و از طرف دیگر تسلط او بر برنامه اش را کم می کند و بسته به مهمان برنامه، میزان حضور و تاثیرگذاری اش را تغییر می دهد.
در نتیجه این ویژگی، ضیاء گاهی در برنامه تسلیم محض است و بیننده اش نمی تواند هر لحظه منتظر یک اتفاق یا غافلگیری بماند (برنامه یا از اول، خوب از آب در می آید یا تا آخر از دست می شود!). طراحی و انتخاب لباس او به عنوان دم دستی ترین المان نمایشی، همیشه ساده تر و معمولی تر از علیخانی است و کمتر زرق و برق دارد و جلب توجه می کند. به این ترتیب می شود گفت که ضیاء به دنبال حکمرانی بر صحنه نیست.
منبع: همشهری جوان
بی کلک