بایگانی برچسب: s

آموزش روش درس خواندن به کودکان

نخستین روزهای سال تحصیلی جدید است و آغاز مسئولیتهای جدید والدینی که فرزند مدرسه رو دارند

از جمله مسایلی که دانش آموزان با آن مواجه هستند انجام دادن تکالیف مدرسه است که آنها را ملزم می کند تا به آن پاسخ مناسب دهند و یا به حل مسایل بپردازند. لذا باید توجه داشت که این کار نیز مثل مسواک زدن و سایر امور شخصی و بهداشتی که برای سلامتی انسان لازم است، توجه به تکالیف مدرسه ای نیز بر آینده تحصیلی و شغلی آنها اثر گذار است چرا که توجه به انجام درست و دقیق این تکالیف حس مسئولیت پذیری را به طور غیر مستقیم به دانش آموزان القا می کند و از طرف دیگر به طور مستقیم نیز باعث یادگیری محتواهای آموزشی می گردد.

در سالهای نخست تحصیل مسلما یک کودک هنوز انگیزه درونی برای یادگیری ندارد و لذا مشوقها و برانگیزاننده های بیرونی می تواند تاثیر بسزایی در عملکرد مناسب تحصیلی آنها داشته باشد که در این میان نقش والدین به خوبی می تواند خود را نشان دهد.

لذا در ادامه این یادداشت قصد داریم توصیه هایی به والدین ارایه دهیم تا بتوانند بر عملکرد تحصیلی فرزندانشان تاثیری مثبت داشته باشند:

روی برنامه ریزی روزانه و دفترچه یادداشت برنامه ریزی کنید: به فرزندتان نشان دهید که چطور از دفترچه مخصوص یادداشت به عنوان یک راه برای سازمان دهی تکالیف خانگی اش استفاده کنید. او باید یاد بگیرد که در پایان هر کلاس یک یادداشت برداری انجام دهد به طوری که بتواند خیلی سریع و راحت منظور و تفسیر آنها را بفهمد. این یادداشت می تواند شامل مواردی که باید در تکلیف خانگی اش آنها را کامل کند و نیز تکالیفی که باید در موعد مقرر تحویل دهد، باشد. گاهی اوقات برای آنکه بتواند به راحتی یادداشت های هر کلاس رجوع کند بهتر است از روش کدگذاری رنگی(یادداشت هر درس با یک رنگ خاص) استفاده کند.

یک طرح و نقشه برای تکالیف خانگی تهیه کنید: اینکه کجا باید فرزندتان به مطالعه بپردازد اغلب بستگی به این دارد که میزان خودانگیری او به عنوان یک فراگیر چقدر است. برخی بچه ها در یک محیط شخصی و ویژه در منزل شان بهتر کار می کنند در حالی که برخی دیگر لازم دارند که در یک محیط پرتردد از خانه باشند تا یک نفر بتواند آنها را به تداوم فعالیت شان ترغیب کند. این مکان هر کجا که هست به فرزندتان کمک کنید که آن را از چیزهایی که باعث حواس پرتی می شود خالی کند و به او بیاموزید که پیش از شروع مطالعه اش تمام چیزهای کمکی را که نیاز دارد (تا مجبور به قطع مکرر روند مطالعه نشود) را به همراه خود بردارد.

بین مطالعه و انجام تکالیف خانگی تفاوت قایل شوید: تکلیف خانگی چیزی است که باید به معلم بازگردانده شود اما در مطالعه شخص برای اطمینان از درک و فهم آنچه که یادگرفته است به بازبینی و تکرار دوباره مطالب می پردازند. ضمنا لازم است قبلا این موضوعات به او آموخته شده باشد. گاهی دانش آموزان تصور می کنند که انجام تکالیف خانگی باعث خلاص شدن آنها در وظیفه مطالعه می گردد در حالی که این کل فرآیند نیست.
یادداشت برداری درباره مطالب و موضوعات اصلی هنگام مطالعه یک کتاب مدرسه ای می تواند در برقراری ارتباط بین مطالب فراگیر شده کمک زیادی به دانش آموز بکند و تقریبا هیچ جایگزین بهتری برای آن نیست

زمان خاصی را برای مطالعه و انجام تکالیف در نظر بگیرید: تمام فعالیتهای جانبی فرزندتان را در نظر بگیرید و زمانهایی را که برای مطالعه او کنار گذاشته اید را مشخص کنید حتی اگر قبل از موعد مقرر، تکالیف او تمام شد به او بیاموزید که از این وقت اضافه برای مرور دیگر درس هایی که باید بخواند استفاده کند. این کار باعث می شود که او ایام قبل از امتحانات نیازمند یادگیری با شتاب مطالب وتزریق ناگهانی آنها در ذهن نباشد.

او را تشویق کنید که هنگام مطالعه یادداشت برداری کند: بسیاری از بچه ها ساعات سختی را هنگام مطالعه (به دلیلی درک مفهوم و تجزیه و تحلیل کامل آن) سپری می کنند. مهم است که بین مطالعه برای لذت و سرگرمی و مطالعه هدفمند و با اراده تفاوت قایل شویم. یادداشت برداری درباره مطالب و موضوعات اصلی هنگام مطالعه یک کتاب مدرسه ای می تواند در برقراری ارتباط بین مطالب فراگیر شده کمک زیادی به دانش آموز بکند و تقریبا هیچ جایگزین بهتری برای آن نیست.

به فرزندتان کمک کنید که برای تکالیف طولانی مدت برنامه ریزی داشته باشد: ممکن است فرزندتان در فهم اینکه چگونه یک گزارش طولانی یا یک پروژه بزرگ درسی را به چندین مرحله کوچکتر تقسیم کند دچار مشکل باشد. با یک تقویم به او کمک کنید که پروژه را به چندین بخش که مکمل هم باشند تقسیم کند مثلا تحقیق، یاداشت برداری، نوشتن و به نمایش بصری و عینی درآوردن آن. پس، از این تقویم برای ثبت اینکه چه موقع هر بخش این گزارش باید انجام شود تا کل پروژه با کیفیت خوب و در موعد مقرر تمام شود استفاده کنید.

درکارهای فرزندتان درگیر و پیگیر کننده باشید: بدانید که فرزندتان چه تکالیفی دارد؟ چه زمانی قرار است از او امتحان گرفته شود؟ و .. تلاش کنید قبل از امتحان اصلی اش چند امتحان کوچک درباره موضوعات مربوطه از او بگیرید تا مطمئن شوید که درسها را یادگرفته است. به علاوه او را خاطر جمع کنید که همیشه برای درخواست کمک درباره هر چیزی که برایش بغرنج و دردسر ساز شده است می تواند به شما مراجعه کند.

دفترچه یادداشت آنلاین یک پسر تنها

آموزش روش درس خواندن به کودکان

نخستین روزهای سال تحصیلی جدید است و آغاز مسئولیتهای جدید والدینی که فرزند مدرسه رو دارند

از جمله مسایلی که دانش آموزان با آن مواجه هستند انجام دادن تکالیف مدرسه است که آنها را ملزم می کند تا به آن پاسخ مناسب دهند و یا به حل مسایل بپردازند. لذا باید توجه داشت که این کار نیز مثل مسواک زدن و سایر امور شخصی و بهداشتی که برای سلامتی انسان لازم است، توجه به تکالیف مدرسه ای نیز بر آینده تحصیلی و شغلی آنها اثر گذار است چرا که توجه به انجام درست و دقیق این تکالیف حس مسئولیت پذیری را به طور غیر مستقیم به دانش آموزان القا می کند و از طرف دیگر به طور مستقیم نیز باعث یادگیری محتواهای آموزشی می گردد.

در سالهای نخست تحصیل مسلما یک کودک هنوز انگیزه درونی برای یادگیری ندارد و لذا مشوقها و برانگیزاننده های بیرونی می تواند تاثیر بسزایی در عملکرد مناسب تحصیلی آنها داشته باشد که در این میان نقش والدین به خوبی می تواند خود را نشان دهد.

لذا در ادامه این یادداشت قصد داریم توصیه هایی به والدین ارایه دهیم تا بتوانند بر عملکرد تحصیلی فرزندانشان تاثیری مثبت داشته باشند:

روی برنامه ریزی روزانه و دفترچه یادداشت برنامه ریزی کنید: به فرزندتان نشان دهید که چطور از دفترچه مخصوص یادداشت به عنوان یک راه برای سازمان دهی تکالیف خانگی اش استفاده کنید. او باید یاد بگیرد که در پایان هر کلاس یک یادداشت برداری انجام دهد به طوری که بتواند خیلی سریع و راحت منظور و تفسیر آنها را بفهمد. این یادداشت می تواند شامل مواردی که باید در تکلیف خانگی اش آنها را کامل کند و نیز تکالیفی که باید در موعد مقرر تحویل دهد، باشد. گاهی اوقات برای آنکه بتواند به راحتی یادداشت های هر کلاس رجوع کند بهتر است از روش کدگذاری رنگی(یادداشت هر درس با یک رنگ خاص) استفاده کند.

یک طرح و نقشه برای تکالیف خانگی تهیه کنید: اینکه کجا باید فرزندتان به مطالعه بپردازد اغلب بستگی به این دارد که میزان خودانگیری او به عنوان یک فراگیر چقدر است. برخی بچه ها در یک محیط شخصی و ویژه در منزل شان بهتر کار می کنند در حالی که برخی دیگر لازم دارند که در یک محیط پرتردد از خانه باشند تا یک نفر بتواند آنها را به تداوم فعالیت شان ترغیب کند. این مکان هر کجا که هست به فرزندتان کمک کنید که آن را از چیزهایی که باعث حواس پرتی می شود خالی کند و به او بیاموزید که پیش از شروع مطالعه اش تمام چیزهای کمکی را که نیاز دارد (تا مجبور به قطع مکرر روند مطالعه نشود) را به همراه خود بردارد.

بین مطالعه و انجام تکالیف خانگی تفاوت قایل شوید: تکلیف خانگی چیزی است که باید به معلم بازگردانده شود اما در مطالعه شخص برای اطمینان از درک و فهم آنچه که یادگرفته است به بازبینی و تکرار دوباره مطالب می پردازند. ضمنا لازم است قبلا این موضوعات به او آموخته شده باشد. گاهی دانش آموزان تصور می کنند که انجام تکالیف خانگی باعث خلاص شدن آنها در وظیفه مطالعه می گردد در حالی که این کل فرآیند نیست.
یادداشت برداری درباره مطالب و موضوعات اصلی هنگام مطالعه یک کتاب مدرسه ای می تواند در برقراری ارتباط بین مطالب فراگیر شده کمک زیادی به دانش آموز بکند و تقریبا هیچ جایگزین بهتری برای آن نیست

زمان خاصی را برای مطالعه و انجام تکالیف در نظر بگیرید: تمام فعالیتهای جانبی فرزندتان را در نظر بگیرید و زمانهایی را که برای مطالعه او کنار گذاشته اید را مشخص کنید حتی اگر قبل از موعد مقرر، تکالیف او تمام شد به او بیاموزید که از این وقت اضافه برای مرور دیگر درس هایی که باید بخواند استفاده کند. این کار باعث می شود که او ایام قبل از امتحانات نیازمند یادگیری با شتاب مطالب وتزریق ناگهانی آنها در ذهن نباشد.

او را تشویق کنید که هنگام مطالعه یادداشت برداری کند: بسیاری از بچه ها ساعات سختی را هنگام مطالعه (به دلیلی درک مفهوم و تجزیه و تحلیل کامل آن) سپری می کنند. مهم است که بین مطالعه برای لذت و سرگرمی و مطالعه هدفمند و با اراده تفاوت قایل شویم. یادداشت برداری درباره مطالب و موضوعات اصلی هنگام مطالعه یک کتاب مدرسه ای می تواند در برقراری ارتباط بین مطالب فراگیر شده کمک زیادی به دانش آموز بکند و تقریبا هیچ جایگزین بهتری برای آن نیست.

به فرزندتان کمک کنید که برای تکالیف طولانی مدت برنامه ریزی داشته باشد: ممکن است فرزندتان در فهم اینکه چگونه یک گزارش طولانی یا یک پروژه بزرگ درسی را به چندین مرحله کوچکتر تقسیم کند دچار مشکل باشد. با یک تقویم به او کمک کنید که پروژه را به چندین بخش که مکمل هم باشند تقسیم کند مثلا تحقیق، یاداشت برداری، نوشتن و به نمایش بصری و عینی درآوردن آن. پس، از این تقویم برای ثبت اینکه چه موقع هر بخش این گزارش باید انجام شود تا کل پروژه با کیفیت خوب و در موعد مقرر تمام شود استفاده کنید.

درکارهای فرزندتان درگیر و پیگیر کننده باشید: بدانید که فرزندتان چه تکالیفی دارد؟ چه زمانی قرار است از او امتحان گرفته شود؟ و .. تلاش کنید قبل از امتحان اصلی اش چند امتحان کوچک درباره موضوعات مربوطه از او بگیرید تا مطمئن شوید که درسها را یادگرفته است. به علاوه او را خاطر جمع کنید که همیشه برای درخواست کمک درباره هر چیزی که برایش بغرنج و دردسر ساز شده است می تواند به شما مراجعه کند.

دفترچه یادداشت آنلاین یک پسر تنها

چیپس سیب میان وعده ای سالم برای کودکان

این چیپس خوش طعم را به خصوص برای کودکان به عنوان یک میان وعده سالم به راحتی در منزل تهیه کنید.

مواد لازم برای ۴ نفر
آب : دو پیمانه
شکر: یک و نیم پیمانه
آب لیموی تازه : ۳- ۲ عدد لیمو
سیب : دو عدد ترد و خوش طعم

طرز تهیه
در یک قابلمه کوچک، آب و شکر را با هم مخلوط کرده و روی حرارت متوسط آن‌ها را بجوشانید، سپس آن‌ها را کنار بگذارید تا خنک شوند.
سیب‌ها را روی یک سطح صاف قرار داده و با استفاده از نوک یک چاقوی تیز، ‌سر و ته آن‌ها را درآورید.
سیب‌ها را به صورت افقی روی سطح قرار دهید و تا حد امکان آن‌ها را به صورت نازک ببرید.
همانطور که هر قطعه را نازک می‌برید، تخم‌های آن‌ها را نیز جدا کنید و روی آن‌ها آب لیمو بپاشید.
سپس آن‌ها را درون شربتی که تهیه کرده‌اید به مدت ۳- ۲ ساعت یا طی شب، قرار دهید.
فر را از قبل روی حرارت ۲۰۰ درجه فارنهایت گرم کنید.
سیب‌ها را از درون شربت بیرون آورده و آن‌ها را با دستمال آشپزخانه خشک کنید و به صورت یک لایه روی کاغذ مخصوص پخت در سینی فر بچینید.

نکته: در این قسمت برای این ‌که به هنگام پخت، کاغذ پخت روی سیب‌ها تا نخورده و برنگردد بهتر است روی سر و ته کاغذ را یک وسیله سنگین مانند قاشق قرار دهید.

سیب‌ها را تا زمانی که ترد شده (حدود یک ساعت) درون فر حرارت دهید.

دفترچه یادداشت آنلاین یک پسر تنها

با کودکان خجالتی خود چگونه رفتار کنیم؟

تعداد قابل توجه‌ای از کودکان پیش‌دبستانی که در خانه پرحرف بوده و به خود اطمینان دارند در اجتماع به شکلی وابسته به دیگران و خجالتی ظاهر می‌شوند. در این‌جا به چگونگی کمک به آنها می‌پردازیم.

در جشن تولدی که همه دوستان “ویکتوریا تیلور” ۴ ساله با یکدیگر اوقات خوبی را می‌گذراندند او از پیوستن به جمع آنها خودداری می‌کرد. “نانسی” مادر “ویکتوریا” می‌گوید: “به جای این‌که با بچه‌ها بازی کند پای مرا محکم گرفته و گریه می‌کند. او در جمع هرگز آرام و قرار ندارد و نمی‌تواند از بودن با دیگران لذت ببرد.”
در حالی که بعضی از کودکان ۴-۳ ساله نمی‌توانند رفتارشان را کنترل کنند، بسیاری از بچه‌های پیش‌دبستانی کم‌رو و خجالتی به سختی خود را با محیط اجتماعی خود وفق می‌دهند، این‌گونه کودکان در خانه کاملا پرحرف و فعال هستند ولی در دنیای خارج از منزل اعتمادبه‌نفس ندارند. اگر چه کودکان خجالتی ممکن است به صورت غیراجتماعی خود را نشان دهند ولی در واقع این‌طور نیستند. یکی از کارشناسان می‌گوید: “آنها به افراد و موقعیت‌های جدید علاقه دارند، اما اضطرابشان مانع از برقرار کردن روابط اجتماعی می‌شود.”

 

به عقیده یکی از کارشناسان، اکثر کودکان کم‌رو، ذاتا خجالتی به دنیا می‌آیند. به نظر می‌رسد آسیب‌پذیری آنها در برابر افراد و موقعیت‌های جدید ارثی است و علایم آن در ظاهرشان همان‌گونه که از روش‌های روان‌شناسی مشخص می‌شود، نمایان است. تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که قسمت خاکستری مغز افراد خجالتی فوق‌العاده فعال است که این قسمت از مغز واکنش‌های عاطفی بسیار دقیق را کنترل می‌کند. دقیقا مانند عکس‌العمل‌های سریعی که افراد عادی در هنگام خطر از خود نشان می‌دهند و از آن می‌گریزند، افراد خجالتی نیز هنگام قرار گرفتن در موقعیت‌های اجتماعی احساس نگرانی می‌کنند.
از آن‌جا که کودکان پیش‌دبستانی کم‌رو و خجالتی به تشویق زیادی نیاز دارند، ترتیب دادن و هماهنگ کردن وقایع ساده‌ای مانند تعیین زمان مشخص بازی، آنها را بیشتر آماده می‌سازد. البته برای این‌که یک کودک خجالتی را بتوان از این حالت بیرون آورد راه ساده‌ای وجود ندارد. یکی از کارشناسان می‌گوید: “اگر به زور و اجبار او را وادار به این کار کنید، فرزندتان بیشتر از پیش در کارش پافشاری می‌کند.”
اینک به معرفی ۵ روشی می‌پردازیم که به کودکان خجالتی کمک می‌کند تا احساس راحتی بیشتری داشته باشند:
۱- مدرسه خوب و بزرگی انتخاب کنید: کودکان خجالتی در محیطی مناسب می‌توانند شکوفا شوند. سعی کنید مدرسه‌ای انتخاب کنید که نسبت معلم به دانش‌آموزان بیشتر از ۱ به ۲۰ نباشد. قبل از شروع کلاس‌ها فرزندتان را به مدت چند روز به مدرسه جدیدش ببرید، همچنین او می‌تواند معلم‌ها را از نزدیک ببیند و با محیط مدرسه آشنا شود. به معلمش بگویید که او خجالتی است و با کمک یکدیگر برنامه‌ای طراحی کنید تا فرزندتان احساس راحتی بیشتری کند. با آموزگار او در طی سال تحصیلی ارتباط نزدیک داشته باشید تا بتوانید در حل مشکلاتش راحت‌تر برخورد کنید.
۲- به فرزندتان فرصت آماده شدن دهید. اگر کودکتان بداند که در تمام موقعیت‌ها چه اتفاقی می‌افتد، نگرانی او کم می‌شود. به عنوان نمونه، چند روز قبل از یک جشن تولد، شما او را به خانه دوستش ببرید تا با والدین او آشنا شده و همچنین از برنامه‌های این جشن آگاه شود. به نظر روان‌شناسان بهتر است کودک را از یک هفته قبل برای انجام کاری یا تجربه جدیدی آماده ساخت. مثلا اگر قرار است فرزندتان را به دندانپزشکی ببرید یک هفته زودتر او را به مطب ببرید تا محیط آنجا را ببیند و احساس راحتی بیشتری کند.
۳- به حرف‌های او با صبر و حوصله گوش دهید. کودکتان را تشویق کنید تا در مورد آن‌چه که او از آن واهمه دارد صحبت کند.
۴- در خانه با او تمرین کنید. بازی‌های مختلفی خارج از فعالیت‌های روزمره فرزندتان انجام دهید، مانند ملاقات با یک شاگرد جدید در مدرسه. کارها و بازی‌هایی کنید تا او بتواند به‌طور یکسان همه موقعیت‌های اجتماعی را تجربه کند. به فرزندتان کمک کنید که آن‌چه را انجام می‌دهد، تجربه کند. به‌طور نمونه اگر کودک دیگری عروسکش را می‌خواهد با هم بازی کنند و لذت ببرند. به عقیده روان‌شناسان “تکرار بعضی از بازی‌ها و نقش‌ها کمک می‌کند تا فرزندانتان کمتر احساس ترس و نگرانی کرده و راحت‌تر دوستیِ صمیمانه‌ای با دیگران داشته باشند.”
۵- بدبینی او را از بین ببرید. خجالتی بودن معمولا از الگوها و تفکرهای منفی که باعث بدبینی می‌شود، نشات می‌گیرد (مانند: بچه‌ها مرا دوست ندارند) با تقویت و جایگزین کردن افکار مثبت به فرزندتان در از بین بردن بدبینی و تفکرهای منفی ذهن او کمک کنید (مانند: تو خیلی خوب با آن بچه بازی کردی). او را تشویق کنید که خود را باور کند و بداند که او هم می‌تواند مثل دیگران خوب بازی کند و کاری را انجام دهد.
اگر چه معمولا فکر می‌کنیم که خجالتی بودن یک معضل اجتماعی است ولی این‌گونه افراد در آینده، بزرگسالانی حساس و سرشار از حس همدردی هستند. یکی از روان‌شناسان می‌گوید: “آنها یک دنیای غنی و‌ پربار، مخصوص به خود دارند. آنها وقتشان را در تجزیه و تحلیل می‌گذرانند و به‌طور کلی تصورات و افکار عجیب و غریبی دارند.” در حقیقت برخی از بازیگران معروف، از دوران کودکی با مشکل کم‌رویی و خجالتی بودنشان مبارزه می‌کنند.
به این دلیل ‌که کودکان خجالتی آمادگی زیادی در گوشه‌گیری دارند، پس بهتر است بزرگسالان مواظب رفتار خود باشند و به کودکشان اجازه دهند تا نظاره‌گر کارهای اجتماعی آنها به عنوان بخشی از زندگی روزمره‌شان باشند. با این وجود، بهتر است که صبور باشید. اگر چه به فرزندتان کمک می‌کنید تا با یک برنامه‌ریزی صحیح در موقعیت‌های جدید احساس خوب و راحتی داشته باشد، ولی نتایج کارتان به مرور زمان خود را نشان می‌دهد.
چگونه کودکانی مستقل داشته باشیم؟
ممکن است کودکانی که در بیرون از خانه به‌طور عادی رفتار می‌کنند، در موقعیت‌های خاصی خجالتی و کم‌رو شوند. به عنوان مثال، اگر فرزندتان دوست دارد تا در جشن تولد کنار شما بماند، مشکلی نیست ولی باید در چارچوب قوانین مشخص‌شده‌ای قرار گیرد. به او بگویید: “می‌توانی برای چند دقیقه پیش من باشی، ولی من دوست دارم که با بچه‌های دیگر بازی کنی” یا “در جشن تولد روی پای من نمی‌نشینی”.
در طول مسیری که به جشن تولد می‌روید او را از اوضاع و احوال آن‌جا آگاه کنید. بگویید: ما الان داریم به جشن تولد یکی از دوستانت می‌رویم، وقتی به آن‌جا برسیم، می‌بینی که همه بچه‌ها با یکدیگر بازی می‌کنند، و قبل از این‌که به خانه بیایی همه با هم کیک می‌خورید. اگر قرار است که او را در آن‌جا بگذارید و خودتان بروید، بگویید که چه وقت برمی‌گردید. اگر قرار است در جشن تولد بمانید ولی فرزندتان می‌ترسد که شما او را ترک کنید، کودک را از این‌که جایی نمی‌روید، مطمئن سازید.

تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که قسمت خاکستری مغز افراد خجالتی فوق‌العاده فعال است که این قسمت از مغز واکنش‌های عاطفی بسیار دقیق را کنترل می‌کند


منبع: parents

مجله خبری

بایدها و نبایدهای تشویق کودکان

بدون هیچ تردیدی یکی از مهمترین و کارآمدترین ابزارهای تربیتی، تشویق کردن است. از آنجا که کودک تمایل بسیار زیادی به جلب توجه و تایید شدن دارد، به تشویق و تحسین واکنش مثبت نشان می دهد و به او اطمینان خاطر می دهد که مورد توجه قرار گرفته است. از این رو تشویق کردن، نه تنها موجب تقویت و پرورش رفتارهای مثبت می شود بلکه آرامش و نشاط کودک را در پی خواهد داشت.

متاسفانه با تمام آثار مثبتی که تشویق و ترغیب کودک به دنبال دارد، اغلب افراد کمتر آن را به کار می گیرند. تصور کنید که شما می خواهید پیچی را باز کنید. با این که پیچ گوشتی مناسبی در جعبه ابزار خود دارید اما بدون توجه به آن تلاش و تقلا می کنید که با چنگ و دندان و چاقو، پیچ را باز کنید. طبیعی است که یا موفق نمی شوید و یا با صرف انرژی فراوان و خستگی زیاد این کار را انجام می دهید.

تشویق کردن، ابزاری بسیار عالی در جعبه ابزار تربیتی شماست که باید از آن بهره ی فراوان ببرید. اما گاهی به نظر می رسد تشویق های ما موثر واقع نمی شود و یا این که نتیجه ی معکوس می دهد. گله و شکایتی که برخی والدین در مشاوره ها دارند این است که می گویند هرچه فرزندمان را تشویق می کنیم اثر چندانی ندارد. پاسخ اینجاست که چه بسا این ابزار به شیوه ای درست و صحیح به کار گرفته نمی شود. ما در این بحث به باید ها و نبایدهای تشویق می پردازیم و این که در تشویق کودک چگونه باید عمل کنیم تا بیشترین فایده را از آن ببریم و در نهایت به رشد و بهبود صفات مثبت او منجر شود.

۱- فراوان تشویق کنید  

متاسفانه برخی والدین در استفاده از ابزار تشویق، صرفه جویی می کنند و به سختی و به ندرت این کار را می کنند. البته علت آن هم بیشتر در دو نکته نهفته است: اول این که تشویق کردن، یک رفتار اکتسابی است که فرد باید از خانواده و والدین خود آموخته باشد. فردی که در خانواده و به خصوص از ناحیه ی والدین خود تشویق نشده باشد و چه بسا در محیطی که پر از تنبیه و تحقیر و سرزنش بوده بزرگ شده باشد،هرگز تشویق کردن را نمی آموزد و نمی تواند مشوق خوبی برای فرزند خود باشد. دوم این که گاهی ما با الگوها و باورهایی غلط رشد کرده ایم و به اشتباه تصور می کنیم اگر فرزندمان را تشویق کنیم پررو و پرتوقع می شود. باید بگوییم که هرگز چنین نیست و اگر بایدها و نبایدهای تشویق را رعایت کنیم جای هیچ نگرانی نیست.

۲- او را غافلگیر کنید

یکی از نکات مهم در تشویق، این است که باید تلاش کنید وقتی کودک به کار خوب و مثبتی مشغول است، او را غافلگیر کنید و بگویید رفتار خوبش را دیده اید. متاسفانه برخی از والدین کاری به کار کودک ندارند اما به محض آن که خطایی از او می بینند مچ او را می گیرند. تصور کنید کودکی با همبازی اش آرام مشغول بازی است و پدر و مادرش به او اعتنا و توجهی ندارند اما به محض این که در حین بازی متوجه می شوند کودکشان حرف زشتی زد و یا کار خطایی کرد، او را مواخذه می کنند که این چه حرف و رفتاری بود که از تو سر زد. درصورتی که درست باید عکس این باشد.

در خطاها تا آنجا که می شود باید اغماض کرد و در عوض رفتار مثبت را دید و تشویق کرد. برای مثال وقتی کودک مشغول مرتب کردن اسباب بازی هایش است سرزده به اتاق او بروید و بگویید،« آفرین، دیدمت که داشتی اتاقتو مرتب می کردی.»

۳- تشویق باید به اندازه و متناسب با کار باشد   

اگر تشویق کردن های شما به اندازه و متناسب نباشد به طور حتم آثار مخربی به دنبال خواهد داشت. فرض کنید فرزند شما کار خوبی انجام داده است و شما می خواهید او را تشویق کنید، نخست باید ببینید چه اندازه و میزانی از تشویق با این کارتناسب دارد. اگر اندازه ی تشویق از مقدار کار بیشتر باشد، باعث پرتوقعی فرزند می شود. به عنوان نمونه والدینی که بسیار علاقمند به درس خواندن و قبولی فرزندشان در کنکور هستند، گاهی به او وعده های عجیب و غریب می دهند. برای مثال،« اگر دانشگاه قبول بشی، برایت فلان ماشین را می خرم»!!! بی شک این اندازه از پاداش و تشویق با کار او تناسبی ندارد. تصور کنید او درس خواند و در آزمون ورودی دانشگاه هم پذیرفته شد و شما هم برای او ماشین خریدید، اما برای تقویت رفتار خوب بعدی، باید نرخ و میزان پاداش را بالا ببرید. حتی در تشویق های کلامی هم باید اندازه را رعایت کرد.

۴- تشویق باید متنوع باشد

در تشویق همیشه تنوع به خرج بدهید. اگر همیشه به یک شکل کودک را تشویق کنید،دچار دردسر می شوید. گاهی او را در آغوش بگیرید و ببوسید. گاهی او را با کلام خود تشویق کنید. گاهی برای او جایزه بخرید. گاهی برای تشویق او را به پارک یا میهمانی ببرید. گاهی برای او خوراکی بخرید. گاهی امکانی را در اختیار او بگذارید و گاهی با او بازی کنید. اگر در تشویق تنوع داشته باشید، کودکتان وابسته نمی شود. دقت کنید که اگر همیشه به منظور تشویق، برایش خوراکی بخرید شکمو می شود، اگر همیشه برایش اسباب بازی بخرید پرتوقع می شود، اگر همیشه او را به گردش ببرید به اصطلاح ددری می شود و مدام از شما می خواهد که بیرون برود.

متاسفنه بسیاری از والدین تنها روی یک نوع تشویق تمرکز می کنند و این اثر تشویق را خنثی می کند؛ به خصوص مراقب باشید تشویق روی ” پول ” استوار نباشد. از آنجا که والدین دقت کافی و یا حوصله ی لازم را ندارند اغلب سعی می کنند پاداش ها و تشویق ها مالی باشد، که این فرزند را متوقع می سازد.

۵- وعده ندهید

در تشویق کردن مراقب باشید کمتر وعده بدهید که « اگر چنین نکنی و چنان کنی، فلان کار را برایت انجام می دهم »، برای مثال اگر غذایت را بخوری به پارک می برمت، اگر در میهمانی مودب و آرام باشی برایت بستنی می خرم، و اگر اسباب بازی ات را به دخترخاله ات بدهی فردا برایت عروسک می خرم.

تشویق و پاداش اگر با وعده و وعید همراه باشد کودک کاسب می شود. می گویند کودکی به پدرش گفت: « اگر دست هایت را بشویی دویست تومان بهت می دهم و اگر دست و پاهایت را با هم بشویی چهارصد تومان.» کودک گفت:« بابا اگر حمام بروم چقدر می دهی؟ »

۶- تشویق بلافاصله بعد از عمل باشد  

توجه داشته باشید که هدف ما از تشویق کردن این است که یک رفتار خوب در کودک ما تداوم و توسعه یابد. درواقع، تشویق حکم تقویت کننده ی رفتار را دارد. هرچه فاصله ی بین عمل خوب و تشویق کمتر باشد، این رفتار بیشتر تقویت می شود و تشویق موثرتر است و هرچه فاصله بیشتر شود، دیگر آن پاداش، چندان تقویت کننده نیست. اگر کودک شما در میهمانی رفتار بسیار خوب و مودبانه ای داشت، وقتی از خانه برگشتید بلافاصله اظهار رضایت کنید و به عنوان پاداش این کار خوب، نیم ساعت با او از جان و دل بازی کنید؛ هرچه زودتر، بهتر.

۷- تشویق طلایی شما، مقایسه ای نباشد

مراقب باشید هیچ وقت کودک را در مقام مقایسه با کودکان دیگر تشویق نکنید. برای مثال هرگز نگویید:« آفرین، از همه ی بچه های فامیل مودب تر هستی، از همه ی همکلاسی هایت نمره ی بهتری گرفتی یا از خواهرت مسئولیت پذیرتر هستی.» چنین صحبت هایی کودک را مدام در مقام مقایسه ی ذهنی قرار می دهد و روحیه ی برتری طلبی بیمارگونه ای به او می دهد که در نهایت باعث غرور او می شود. اگرهم می خواهید این کار را بکنید او را با گذشتهی خود مقایسه کنید و تشویقش کنید. برای مثال بگویید: « آفرین، نسبت به ماه گذشته در درس خواندن جدی تر شده ای. »

۸- تشویق باید مشخص و دقیق باشد

بی شک باید برای کودک مشخص کنید چه رفتارهایی برای شما مطلوب و ارزشمند است و باعث خوشحالی و رضایت شما می شود و چه رفتاری را تشویق می کنید. گفتن این جمله که « آفرین، امروز خیلی دختر خوبی بودی »، به هیچ عنوان فایده ای ندارد و باعث تقویت رفتار خوب او نمی شود. باید خیلی دقیق و مشخص بگویید:« من امروز خیلی راضی هستم، چون دیدم در میهمانی با این که خیلی دوست داشتی چند تا شیرینی برداری و بخوری ولی به یک شیرینی قناعت کردی.»

۹- تشویق باید در حضور کودکان دیگر متعادل باشد

ممکن است شما دو فرزند داشته باشید که این لحظه، یکی از انها رفتاری بسیار خوب و درخور تحسین انجام داده است و می خواهید او را تشویق کنید. مراقب باشید حالا که نگاه دقیق فرزند دیگرتان هم به شماست، در تشویق اعتدال را رعایت کنید. برخی والدین برای آن که فرزند دیگرشان را به کار خوب ترغیب کنند، از فرزند اول خود به طور ویژه و فوق العاده، تجلیل می کنند و او را بسیار مورد تشویق قرار میدهند. چنین رفتاری نه تنها فرزند دوم شما را به کار خوب تحریک نمی کند بلکه زمینه ساز حسادت می شود.

۱۰- تشویق، زمینه ی لغزش و خطا نشود

مراقب باشید تشویق به خودی خود زمینه ساز یک خطا و انحراف جدی نشود. متاسفانه برخی از والدین برای آن که فرزندشان فلان کار خوب را انجام دهد پاداش های خطرناکی می دهند که بسیار ویرانگر است. این نوع تشویق متاسفانه درباره ی فرزندان بزرگ تر شیوع بیشتری دارد. پدر و مادر برای تشویق فرزند خود برای او وسیله ای خوب می خرند و یا به او یک آزادی عمل عجیب می دهند و این ها اغلب هم با وعده های محکم همراه می شود.« اگر دانشگاه قبول بشی می تونی شب تا دیر وقت بیرون باشی، با دوستات مسافرت بری و…»

همیشه با خود بگویید آیا پاداشی که می دهم، وسیله ای که می خرم یا آزادی عملی که می دهم، به خودی خود تباهی و ویرانی به دنبال دارد یا نه.

منبع: دوهفته نامه راز شماره ۵

مجله خبری

از بین بردن وابستگی در کودکان

گاهی اوقات شما در میان وظایف پدر و مادری ازقبیل خواباندن،تغذیه کردن و بزرگ کردن کودکتان هدف اصلی را فراموش می کنید؛این هدف همان کمک به ترک خانه برای ورود به اجتماع و از بین بردن ترس و وابستگی های بیش از حد کودک است.یکی از وظایف شما به عنوان والدین این است که به کودک خود بیاموزید وابستگی اش را از اطرافیان و حتی اشیای پیرامون،به عنوان نمونه اسباب بازی هایش کم کند و وسایلی که دیگر نیاز ندارد کنار بگذارد،به تدریج وابستگی به آن شیء خاص را کم کند و استقلال خود را به دست آورد.

 

۲۳:۲۱          ۹۱/۰۳/۰۱

برای این کار باید استقلال کمی به فرزند خود بدهید و به تدریج و مرور زمان آن را زیاد کنید.با چنین کاری کودکانی بااعتماد به نفس و مستقل پرورش می دهید که می توانند با هر مشکلی روبرو شوند و مسئولیت هایی را که انتظار می رود به عهده بگیرند.تا زمانی که میزان آزادی و استقلال کودک متناسب با سن،موقعیت و امنیت او باشد،همه چیز خوب پیش خواهد رفت.برای مثال یک کودک نوپا در یک مرکز خرید دوست دارد از کالسکه اش بیرون بیاید و به تنهایی راه برود اما شاید همان کودک در سن سیزده یا چهارده سالگی دوست دارد عروسکش همیشه و همه جا همراهش باشد.

شما باید سعی تان بر این باشد که بفهمید چرا یک شیء بخصوص این قدر برای کودکتان جذاب است.شاید فکر می کنید که تنها علت وابستگی کودکتان به یک اسباب بازی خاص این است که آن اسباب بازی بامزه است اما کمی بیشتر فکر کنید.

شاید کودک شما تنها عاشق احساسی باشد که هنگام لمس آن میان انگشتانش پیدا می کند.بعضی از کودکان نمی توانند بگویند که چرا یک اسباب بازی خاص برایشان جذاب است اما اگر شما سعی کنید دلیل آن را بفهمید راحت تر می توانید یک جایگزین برای آن پیدا کنید و شاید حتی بتوانید به این وابستگی کودک به طور کامل پایان دهید.

یکی از راههایی که می توانید کودکتان را از آن شیء خاص جدا کنید این است که محدودیت هایی برای او درنظر بگیرید.بدین شکل که زمان و مکان هایی که کودک می تواند آن اسباب بازی یا شیء خاص را با خود همراه داشته باشد محدود کنید.برای مثال می توانید بگویید: « می توانی آن را به اتاقت ببری اما به بیرون از خانه نه » البته فراموش نکنید که باید به او اطمینان دهید زمانی که او اسباب بازی را به همراه ندارد،آن نیز سر جایش است و تا زمانی که او به خانه برگردد سر جای همیشگی اش باقی می ماند.شما در هر صورت باید اطمینان و اعتماد کودکتان را جلب کنید.

***

منبع: دو هفته نامه راز،شماره ۵

NightFa :: شب فارسی