بایگانی برچسب: s

وقتی والدین نگران و دلواپس می‌شوند


ویژگیهای بلوغ روانی اجتماعی:


وقتی والدین نگران و دلواپس می‌شوند

مدتی است سر رسید سبز رنگ
دخترم جای مرا اشغال کرده است. دخترم که تا دیروز تمام ماجراهای کوچک و بزرگ
مدرسه‌اش را برایم تعریف می‌کرد، اکنون فقط برای گرفتن پول جیبی‌اش سراغم
می‌آید. پسرم هم که چند سالی از او بزرگتر است، از من فاصله گرفته و به گوشی
همراه و رایانه‌اش چسبیده است. نمی‌دانم واقعاً چه اشتباهی از من سرزده که این
چنین فرزندانم از من دور شده‌اند. آیا من دیگر مادر خوبی برای آن‌ها نیستم؟

در پاسخ به مادر نگران این دو نوجوان باید گفت: اضطراب شما حاکی از آن دارد که
شما مادر نمونه‌ای هستید و فقط با خلق و خوی نوجوانان در سنین بلوغ آشنایی
ندارید. اگر می‌خواهید فرزندانتان با شما مثل دوران کودکی‌شان درد دل کنند،
باید یاد بگیرید که چگونه آن‌ها را از لاک تنهایی‌شان بیرون آورید و دوباره به
آن‌ها نزدیک شوید.

در مرز گذر از کودکی به جوانی دوره نوجوانی قرار می‌گیرد و دختر و پسر تغییرات
بسیاری را تجربه می‌کنند تا به بلوغ و پختگی لازم برای مراحل بعدی زندگی‌شان
برسند. این دوره که به دوران بیداری‌ها معروف است، زمان بیداری و تحولات ظاهری
و جسمانی است در کنار سایر تغییرات. غدد جنسی نوجوان آغاز به رشد و هورمونسازی
می‌کنند و عواطف درونی او کم‌کم به بیرون از خانواده کشیده می‌شود و مقدمات عشق
و یا خشمش را فراهم می‌نماید. همچنین ذهن و روان بیدار شده او، به حل و داوری
مسائل اطرافش از سیاسی، اقتصادی گرفته تا اجتماعی و فرهنگی راغب می‌شود.
ارزش‌هایی که از طرف خانواده به او دیکته می‌شدند، امروز ممکن است در نظر او
فاقد اعتبار شوند. بنابراین او تمایلات و ارزش‌های جدیدی را در حوزه‌های مختلف
مانند مذهبی برمی‌گزیند و به دنیای پیرامون خود با عینکی جدید می‌نگرد.

در میان این همه تحولات جسمی و روانی، نوجوان نباید احساس تنهایی کند و والدین
بیش از گذشته باید با او همراه و همدل باشند. بهداشت و سلامت روان در دوره بلوغ
به جهت پی‌ریزی شخصیت نوجوان در دوره بزرگسالی دارای اهمیت بسزایی است و پدر و
مادرها با فهمیدن آن‌چه دختر و پسرشان از آن‌ها و زندگی خود می‌خواهند،
می‌توانند در این امر نقش پررنگی را ایفا کنند. پس اگر نوجوان آزادی می‌خواهد و
تلاش می‌کند با همسالان خود بیشتر ارتباط برقرار کند، این اجازه را به او
بدهیم. او باید مسئولیت کارهایش را خودش عهده‌دار شود و به تدریج فرا بگیرد که
چگونه می‌تواند به استقلال مادی برسد. البته این بدان معنی نیست که بزرگترها او
را در این دنیای پرهیاهو رها کنند، بلکه با معرفی الگوهای برتر و متناسب با
استعدادهای او باید پشت و پشتیبانش باشند و اگر تا دیروز در هر قدمی در کنارش
بودند، اکنون زمان نظارت از دور است. اما این پشتیبانی‌ها چگونه باید صورت
بگیرد؟ نقش والدین در بهداشت روانی نوجوان در حال بلوغ چیست؟

در اولین قدم پدر و مادرهای عزیز باید بدانند دختر و پسر آن‌ها در این دوران
تمایل وافری به داشتن محیطی ویژه خود دارند. آن‌ها از جمع‌های خانوادگی فاصله
می‌گیرند و سعی می‌نمایند بیشتر وقت خود را در اتاق شخصی یا کنج تنهایی‌شان
سپری کنند. بزرگترهای همیشه دلواپس و نگران هم مدام می‌خواهند سر از کار آن‌ها
در بیاورند و با رفتارهای خاص همه والدین، فقط موجبات لجاجت و پرخاشگری نوجوان
را ممکن می‌سازند. ولی اگر بزرگترها به موقع و هوشیارانه وارد عمل شوند، دیگر
نوجوان راهنمایی والدینش را دخالت نمی‌پندارد، بلکه چنین سکوت آگاهانه‌ای از
جانب آن‌ها میزان اعتماد بین دو طرف را افزایش می‌دهد و تفاهمی دو جانبه بین
فرزندان و بزرگترها شکل می‌گیرد.

یاقوت

والدین نگران و نوجوانان سربه هوا!


آسیب‌شناسی بلوغ نوجوانان


والدین نگران و نوجوانان سربه هوا!

وقتی دلتان هوای گذشته‌ها
را می‌کند، شاید ورق زدن آلبوم عکس‌های قدیمی خالی از لطف نباشد. به خصوص که
عکس‌های خردسالی و کودکی فرزند نوجوانتان هم لابه‌لای آن عکس‌ها باشد. ممکن است
با خود بگویید: چه زود گذشت! چطور پسر کوچولوی من این‌قدر بزرگ شد و یا عروسک
توی این عکس واقعاً دختر منه؟

این پرسش‌ها تنها گوشه‌ای از سؤالاتی است که ذهن هر پدر و مادری را به خود
مشغول می‌کند. والدینی که هنوز به این باور نرسیده‌اند که فرزندان‌شان بزرگ
شده‌اند و به زودی دوران نوجوانی را پشت سر می‌گذارند و باید برای آینده کاری و
خانوادگی خود تصمیم‌گیری کنند. بنابراین آن‌ها همچنان پابه‌پای فرزندانشان حرکت
می‌کنند، اما در این میان واکنش نوجوانی که در اوج بلوغ جسمی و روحی قرار دارد،
چگونه خواهد بود؟ آیا او هنوز هم می‌خواهد زیر ذره‌بین پدر و مادر و حتی دیگر
بزرگترهایش گام بردارد؟ مسلماً پاسخ او یک نه محکم و قوی است. او اکنون دوره
کودکی‌‌اش را رها کرده است و وارد مرحله جدیدی از زندگی‌اش شده است. نوجوان
می‌خواهد نشان دهد که اکنون می‌تواند مانند هر فرد مستقل دیگری در جامعه رفت و
آمد کند، ولی برخی از والدین این حس فرزندشان را نادیده می‌گیرند و تنها به
محدودیت‌های او می‌افزایند. در حقیقت پدر و مادرها می‌دانند که دختر یا پسرشان
در دوره غلبه احساسات، یعنی بلوغ به سر می‌برد و با توجه به تجارب و نگرانی‌های
خود او را بیشتر تحت کنترل می‌گیرند. اما این سخت‌گیری‌ها را نوجوانی که
می‌خواهد استقلال و بزرگی‌اش را به همگان ثابت کند، درک نمی‌نماید. او با سرکشی
و لجبازی و حتی گاهی خشونت به رفتارهای دلسوزانه والدینش عکس‌العمل نشان می‌دهد
و این جا است که مشکلات شروع می‌شود. او از خانواده‌اش دور می‌شود و به دوستانش
پناه می‌برد و گاه آینده‌ای عجیب و خطرناک را برای خود و خانواده‌اش رقم
می‌زند.

افزایش افت تحصیلی یکی دیگر از مسائلی است که بیشتر نوجوانان به خصوص با تغییر
مقطع تحصیلی با آن مواجه می‌شوند. فعالیت‌های جدید در سن بلوغ مانند توجه به
جنس مخالف، استفاده بیشتر و متنوع‌تر از ابزارهای ارتباط جمعی و افزایش تمایل
به بودن در میان جمع همسالان و انجام کارهای گروهی، موجب کاهش نمرات دانش
آموزان در این سنین می‌شود. از طرف دیگر تنش‌هایی که در منزل بین والدین و
نوجوانان بوجود می‌آید، به علت‌های افت تحصیلی آن‌ها می‌افزاید. همچنین از
آنجایی‌ که توانایی شناخت و تفکر فرزندان روز به روز بیشتر می‌شود، اگر روابط
گرم و صمیمی بین پدر و مادرها وجود نداشته باشد، آن را کاملاً حس می‌کنند و این
مسئله از میزان توجه و تمرکزشان در مباحث تحصیلی می‌کاهد. با در نظر گرفتن
موارد گفته شده، ارتباط متقابل بین نوجوانان و معلمان شاید بتواند کمی از این
افت را جبران کند. با کشف استعداد و توانایی‌های مختلف دانش‌آموزان و افزایش
انگیزه‌های آن‌ها در رسیدن به مدارج علمی بالا می‌توان از به هدر رفتن بخش
بزرگی از سرمایه‌های کشور جلوگیری کرد. البته والدین هم باید همگام با سیستم
آموزشی حرکت کنند و با بیشتر نمودن آگاهی‌های خود در زمینه رفتار با نوجوانان،
فرزند خود را به شیوه‌ای صحیح راهنمایی و پشتیبانی کنند. وقتی فرزندان متناسب
با استعدادها و توانایی‌هایشان و با آزادی بیشتر در جامعه به فعالیت بپردازند،
انگیزه‌هایشان تقویت می‌یابد. اگرچه گاهی با افت و خیزهایی نیز مواجه می‌شوند،
اما نظارت نامحسوس والدین در لحظات بحرانی نقش پررنگ خود را ایفا خواهد کرد.
بنابراین دادن آزادی بیشتر به معنای رها کردن نوجوانان نیست.

یاقوت