یک تاریخ شناس می گوید پوشش ایرانی ها در زمان هخامنشیان، حتی اسکندر مقدونی را هم به خود جلب کرده است.

مجله مهر نوشت: ایرانی ها در دوره هخامنشی چه لباسی می پوشیدند؟ لباس کوروش رنگ مخصوصی داشت؟ کدام فرمانروای خارجی در پوشیدن لباس خود و ملتش از ایرانیان الگو گرفت؟ پاسخ این پرسش ها را در این گزارش بخوانید.

«عشرت بدر» پژوهشگر، محقق و بنیانگذار موزه لباسهای ایران در گفتگو با خبرنگار مهر به نکات جالبی از جزئیات پوشش مردم در دوره پارسها اشاره می کند.

او می گوید: «با توجه به نوشته بیشتر تاریخ نویسان مثل هردوت ،کرناس و گزنفون پارسیان بعد از آنکه مادهارا شکست دادند و حکومت را به دست گرفته، استفاده از لباس مادها را شروع و از آن اقتباس کردند.یکی از دلایل آنها برای استفاده از لباس مادی این بود که آن لباسها را مجلل تر از پوششهای خود دیدند ،چنانکه گزنفون در این مورد می نویسد کورش از لباس مادها اقتباس کرد و نزدیکان خود را بر آن داشت تا این لباسها را بپوشند مهمترین حسن این پوشاک نشان ندادن معایب است و اشخاص را بزرگتر و شکیل تر می نمایاند.»

لباس خاص کوروش

آن طور که بنیانگذار موزه لباس های ایران می گوید، لباس کوروش لباس ویژه ای بوده است:«کورش کلاهی داشت که اسم آن تیارا بوده ،تیارا از نظر شکل دارای نوک تیز بود لباس او به رنگ ارغوانی کم رنگ و نیم سفید بود این نوع لباس فقط مخصوص شاه بودو در زیر این لباس نیم شلواری می پوشید که رنگی تند داشته و روی لباس ردایی معمولا به رنگ ارغوانی استفاده می کرده است.»

سارابیس، لباس ویژه ایرانی

«سارابیس». این، نام معروف ترین لباس ایرانی ها بوده است. بدر در این باره می گوید:« این لباس از تعداد قطعاتی تشکیل شده بود شامل یک نیم تنه، این نیم تنه بدن را تا کمی پاینتر از کمر می پوشانده یعنی در اصل شکل آن یک بالا پوش یا شنل نیم دایره بوده که وقتی دستها را پائین می انداختند وبه شکل آماده می ایستادند تعدادی چین در اطراف دستها به وجود می آمد.»

از نظر نوع یقه هایی که در حجاریها مشهود است یقه های به شکل هفت کوچک و یا گرد و بعضی نمونه ها به شکل قایقی است این نمونه های شنل در بعضی از حجاریها جلوی آن باز است و با یک دکمه روی گردن بسته شده و نوع دیگر آن جلو بسته و از سر پوشیده می شده در قسمت پائین بالا پوش در جلو آزاد و افتاده است.اگر پوشنده این بالا پوش، دستهایش را باز کند بالا پوش از یک مچ تا مچ دست دیگر به شکل کمانی است که در وسط آن کمی شکل فرورفته دارد.

درقسمت دیگر لباس دامن است که در حجاریها با دقت بررسی شده و دو نوع دامن دیده شده و وجود دارد یک نوع دامن راسته چین است که فقط یک راسته چین در جلو به وجود آمده، نوع دوم دامن دو راسته چین است که در موقع پوشیدن شکل آن مثل دامن لنگی پوشیده می شده و آن قسمتی که اضافه دامن و به شکل دو راسته چین در آمده قسمت اضافه پیچیدن آن به دور بدن است.

ایرانیان باستان چه رنگی می پوسیدند؟

آن طور که عشرت بدر می گوید هخامنشیان (پارسیان)به دلیل فراوانی مواد اولیه طبیعی و پشم و ابریشم و رونق بافندگی برای تهیه شنل و دامن از پارچه های کار دست که در گارگاههای خانگی بافته می شده استفاده می کردند:« در دوره آنان از رنگهای متنوع با نقش و نگار زیبا استفاده می شده ،رنگهایی که آثاری از آن برجا مانده نارنجی ،قهوهای،سفید و زرد است که روی نقشها بر جامانده است.

کفش پارسیان هم از نظر مدل با کفش مادها که حالتی چسبیده داشته که درون پاشنه آن باعث بلندی قد می شده فرق دارد نمونه کفش یا به شکل بندار است یا بابند ازمچی پا  تا زیر زانوبسته شده رنگ آن از چرم که زرد یا قهوهای بوده ساخته شده است.

مردم عادی هم تیاره های که از نمد مالیده شده واز جنس پشم بوده بر روی سر می گذاشتند ولی خود کورش تیاره متفاوت و نوک تیز داشته که دور تیاره افسری پیچیده داشته توصیف کرده اند و معمولا تاجی که داریوش به سر می گذاشته به اسم دیهیم و آن را به رنگ سفید و آبی نوشته اند.

بدر درباره اشاره مورخان معروف به نوع پوشش ایرانی ها هم چنین می گوید:«در بعضی از نسخه های تاریخ نویسان از یک شلوار سه قسمتی یا سه پارچه در لباس هخامنشیان اسم برده اند که این شلوار سه برش داشته که شامل دوقسمت پا و یک میان پای مربع شکل که به زاویه های دو پای شلوار وصل می شده و این نمونه شلوار در هنگام سوارکاری راحتی بی نظیری داشته و در بیشتر پوشاک پادشاهان و ثروتمندان و اشراف از موادی چون طلا و نقره و سنگهای قیمتی برای تزیئن و رودوزی لباس استفاده و مرصع دوزی می کردند .

«هرودت» پوشاک مردم عامی پارسی را بدین طریق عنوان می کند شامل زیر جامه ،قبا و ردا یا بالا پوش زمستانی در باره پوشاک زنان آن دوره آثار و نشانه کمی بدست آمده مثل فرش پازیریک که سه زن را روی آن نشان داده است.

ارغوانی، رنگ هر سال هخامنشیان

بنیانگذار موزه لباس های ایران، درباره رنگ موردتوجه ایرانی ها برای لباس هم به نکته جالبی اشاره می کند:« در دوره پارسیان رنگ ارغوانی رنگ مهم و مورد توجه خاص مردم بوده و حالت تقدس و احترام داشته یکی از مهمترین هدایا لباس ارغوانی بوده و شاهان هخامنش در زمان انجام مراسم رسمی و مذهبی و کارهای حکومتی از لباس به رنگ ارغوانی استفاده کرده   اند و به نوشته مورخان مردم عادی و سپاه دارای پوششهای رنگی هستند مانند رنگ زرد ،نارنجی،قهوه ای،قرمز ،آبی و زعفرانی استفاده زیادی کرده اند ولی در هیچ جا از رنگ مشکی استفاده نشده و اسمی برده نشده است.»

Tabnak.IR | تابناک

از آنجایی که در پوست انسانها صدها تن رنگی مختلف وجود دارد پرداختن به همه
انواع آنها تقریبا” غیر ممکن است . بنا براین برای اینکه کارمان برای تشخیص تن رنگی
پوستمان راحتتر شود انواع تن رنگی پوست را به دو گروه اصلی تقسیم می کنیم : گرم و
سرد. کسانی که پوستشان به رنگ قرمز ، نارنجی و زرد متمایل است ، تن رنگی گرم دارند
و کسانی که رنگ پوست آنها به آبی ، بنفش و صورتی متمایل است ، تن رنگی پوست آنها
سرد است. شما برای اینکه رنگ مو و رنگ لباس مناسب را انتخاب کنید باید بدانید که تن
رنگی پوست شما گرم است یا سرد؟

با دقت به صورتتان نگاه کنید:

۱ موهایتان را کنار بزنیدهمه آنها را در یک حوله به رنگ سفید و یا یک رنگ خنثی
بپیچید .آرایشتان را کاملا” پاک کنید.

۲ یک لباس به رنگ سفید و یا رنگ خنثی بپوشید و جلوی آینه بایستید.

۳ مطمئن شوید جایی که در آن ایستاده اید دارای نور طبیعی قوی است و در غیر
اینصورت زیر یک لامپ بایستید. توجه داشته باشید که لامپهای فلوراسنت و یا لامپهایی
که نور سفید دارند ممکن است رنگ پوست شما را تغییر بدهند.از نزدیک و بادقت صورتتان
را نگاه کنید و سعی کنید تن رنگی زمینه پوستتان را کشف کنید.حتی اگر پوست تیره و یا
آفتاب سوخته ای دارید می توانید تشخصی دهید که پوستتان به رنگهای قرمز ، نارنجی و
زرد مایل است و یا به رنگهای صورتی ، بنفش و آبی . پس می توانید بفهمید که تن
پوستتان گرم است یا سرد.

۴ اگر نتوانستید از روی پوست صورتتان متوجه شوید که تن رنگی پوست شما
چیست می توانید به پوست چشمتان نگاه کنید. اگر بخواهید می توانید رنگهای مختلف را
در کنار پوستتان بگیرید ، مثلا” یک موز را در کنار پوستتان قرار دهید تا بفهمید رنگ
پوستتان به کدامیک از رنگهای مد نظر ما متمایل تر است البته ممکن است احمقانه به
نظر برسد اما ممکن است که خیلی به شما کمک کند.

روش دوم : استفاده از کاغذ

۱ یک کاغذ سفید را در کنار صورتتان نگه دارید . مطمئن شوید که کاغذ
کاملا” به رنگ سفید خالص باشد و هیچ زردی و یا رنگ تزئینی در آن به کار نرفته باشد.

۲ رنگ پوستتان را با رنگ کاغذ مقایسه کنید .آیا رنگ پوست شما زردتر ، بنفش تر و
یا آبی تر از رنگ کاغذ است ؟ اگر رنگ پوستتان زردتر از کاغذ است ، تن رنگی پوست شما
گرم است و اگر رنگ پوستتان صورتی تر و یا آبی تر از رنگ کاغذ است ، تن رنگی پوستتان
سرد است.

۳ اگر احساس می کنید رنگ پوستتان سبز تر از رنگ کاغذ است، تن رنگی پوست
شما زیتونی است که یک تن رنگی سرد محسوب می شود.

یاقوت

بد نیست بدانید رنگ امسال یکی از رنگ هایی است که اتفاقا به افراد سبزه خیلی می
آید. به همین بهانه نگاهی هم داریم به این رنگ و مابقی رنگ ها برای سبزه ها:

۱ اگر ته مایه رنگ پوستتان به سمت رنگ های گرم مثل زرد متمایل است، رنگ هایی که می
توانند مکمل رنگ پوست شما باشند عبارتند از: نارنجی و قرمز. نارنجی هایی که شامل
نارنجی قرمز مثل نارنگی و نارنجی زرد مثل انبه و پرتقالی می شوند. برای خانم هایی
که رنگ موهایشان زیتونی و چشم هایشان قهوه ای است، بهترین رنگ، نارنجی پرتقالی و
انبه ای است. رنگ های نارنجی را می توانید با قهوه ای شکلاتی و سفید هماهنگ کنید و
با کفش هایی به رنگ نقره ای به آنها درخشش بدهید.

اگر قرمز دوست دارید، بهتر است از قرمز مایل به ارغوانی یا شرابی استفاده کنید. این
رنگ چشمگیر می تواند به راحتی با هر رنگ خنثی در کمدتان هماهنگ شود مثل رنگ خاکی،
سیاه، سفید یا آبی سرمه ای . این رنگ مناسب پوست های گرم با تن قهوه ای است.

اگر مو و چشم هایتان تیره است، می توانید از رنگ های مخالف و شادی مثل آبی روشن و
صورتی استفاده کنید. این دو رنگ پرطراوت به خوبی با رنگ هایی مثل خاکی، خاکستری،
آبی سرمه ای و سفید ترکیب می شوند.

۲ اگر ته مایه رنگ پوستتان آبی یا سرد است، رنگ زردلیمویی و سبزنعناعی انتخابی ایده
آل برای رنگ شال و روسری، زیورآلات و بلوزهایتان است.

اگر رنگ بلوزتان را زرد لیمویی انتخاب کردید، می توانید آنها را با رنگ های شکلاتی
و خاکی هماهنگ و ترکیبی زیبا را تجربه کنید.
اگر طرفدار رنگ سبز هستید، بهتر است از سبزهای تیره و قوی مثل سبزنعناعی برای
بارانی یا شالتان استفاده کنید.

● نارنگی ها و نارنجی ها
نارنجی –رنگ سال برگرفته از میوه نارنگی است. همان طور که نارنگی ها طیف های مختلفی
از نارنجی ها را دارند رنگ نارنجی سال هم بسیار متنوع است. بعضی از نارنجی ها به
سمت قرمز متمایلند، بعضی ها به سمت زرد و بعضی از آنها به سمت قهوه ای.

یاقوت

تشخیص وجود اختلال دید رنگ، در انواع مادرزادی و ژنتیکی بسادگی امکان پذیر نیست و باید آزمایش ویژه انجام شود.

تلویزیون های سفید و سیاه را یادتان هست؟ همان ها که دوره ای برو و بیایی داشت و بسیاری در حسرت دیدن شان بودند. البته شاید خیلی از خوانندگان اصلا آنها را ندیده باشند، ولی حتما شنیده اند که وقتی تلویزیون های رنگی به بازار آمد، سیاه و سفیدها با آن همه شأن و منزلت، به کلی از رونق افتاد. بدون تردید این موضوع به دلیل معجزه رنگ ها بود؛ رنگ هایی که به حیات انسان رنگ زندگی می زند. رنگ هایی که ندیدن حتی بخشی از آنها تاثیری انکارناپذیر بر زندگی فردی و اجتماعی ما دارد؛ البته نباید فراموش کنیم این اتفاق یعنی ندیدن بخشی از رنگ ها یا درک اشتباه آنها، می تواند برای هر فردی روی دهد، زن و مرد هم ندارد. پس باید به این موضوع توجه داشته باشیم و حداقل در مورد بچه ها قدری دقیق تر عمل کنیم تا مطمئن شویم آنها زندگی و همه آنچه در آن می گذرد، آن چنان که باید می بینند؛ همان قدر که رنگی و زنده است.

دکتر ابراهیم جعفرزاده پور، دانشیار گروه اپتومتری دانشگاه علوم پزشکی تهران در گفت وگو با «جام جم» اختلال دید رنگ را چنین تعریف می کند: کور رنگی یا اختلال دید رنگ به حالتی اطلاق می شود که فرد در تمایز، تشخیص و اسم گذاری رنگ ها با آنچه به صورت استاندارد وجود دارد، مرتکب اشتباه شده یا خطا داشته باشد.

وی با اشاره به این که کور رنگی به دو نوع مادرزادی یا ارثی و اکتسابی تقسیم می شود، توضیح می دهد: معمولا نوع مادرزادی یا ارثی کور رنگی میان آقایان شیوع بیشتری دارد به طوری که تقریبا ۸ تا ۱۲ درصد از جمعیت مردهای جامعه را دربرمی گیرد. براساس مطالعاتی که در این زمینه انجام شده، در کمتر از یک درصد خانم ها هم این اختلال به صورت ارثی مشاهده می شود.

به گفته دکتر جعفرزاده پور، کوررنگی اکتسابی که معمولا ناشی از اختلالات ساختاری یا عملکردی سیستم بینایی است، میان خانم ها و آقایان به یک اندازه شایع است و به صورت یکسان بروز می کند، در حالی که میزان شیوع این نوع اختلال، در سنین مختلف، تفاوت دارد به این معنا که اختلال دید رنگ اکتسابی در افراد میانسال و مسن به مراتب بیشتر از جوانان و کودکان است.

دید همه خاکستری نیست

بسیاری از افراد تصور می کنند کسانی که دچار اختلال دید رنگ هستند، دیدشان فقط خاکستری است، یعنی همه چیز را خاکستری می بینند در حالی که برخلاف این طرز تفکر، دید چنین افرادی به انواع متفاوتی تقسیم می شود. دکتر جعفرزاده پور ضمن بیان این مطلب اضافه می کند: اختلالات دید رنگ به هفت دسته تقسیم می شود که در هر گروه، تفاوت هایی در تشخیص رنگ ها وجود دارد، البته باید به این نکته هم توجه داشته باشیم که حتی ممکن است فردی دچار این اختلال باشد، ولی تا پایان عمر متوجه آن نشود.

وی در این زمینه توضیح می دهد: در واقع با توجه به این که ۱۰ درصد آقایان به طور متوسط دچار این اختلال هستند، مشخص می شود اگر واقعا تفکر عامیانه صحیح بوده و کسانی که دچار این اختلال هستند، نتوانند رنگ ها را تشخیص دهند، به طور حتم مشکلات متعددی ایجاد خواهد شد و جامعه به سمت آشفتگی پیش خواهد رفت؛ به عنوان نمونه تشخیص چراغ ها و تابلوهای راهنمایی از جمله مواردی است که در این شرایط می تواند بسیار دردسرساز شود. بنابراین باید دانست شرایط این چنین نیست و فقط درک رنگی فردی که دچار اختلال دید است با سایر افراد تفاوت دارد.

مشکل را بموقع تشخیص دهید

مسلما اگر فردی نسبت به وجود اختلال دید رنگ، آگاه نباشد مشکلاتی برایش ایجاد خواهد شد؛ مشکلات مختلفی که گاه حتی می تواند بسیار خطرناک باشد. بنابراین مهم ترین کار این است که به فکر تشخیص بموقع این مساله باشید تا مشکلی پیش نیاید. والدین نیز معمولا نگران این موضوع هستند و دوست دارند از سلامت دید فرزندشان مطمئن شوند؛ اما آیا واقعا می توان وجود این نوع اختلال را به موقع تشخیص داد؟

دکتر جعفرزاده پور با اشاره به این که تست های استانداردی برای تشخیص دید رنگ وجود دارد، تاکید می کند: حتما لازم است این تست ها، بخصوص در سال های دوره راهنمایی و دبیرستان انجام شود تا در صورت وجود اختلال دید رنگ به فکر برطرف کردن مشکل باشیم.

به گفته وی، تشخیص وجود اختلال دید رنگ، بخصوص در انواع مادرزادی و ژنتیکی به سادگی امکان پذیر نیست و تنها زمانی که تست دید رنگ انجام می شود، می توان متوجه این موضوع شد، بنابراین مشخص است در صورت نادیده گرفتن این مطلب، شرایط دید فرد در آینده می تواند شغل وی را با مشکلات جدی روبه رو سازد.

چه کار باید کرد؟

دکتر جعفرزاده پور درباره روش های درمانی کور رنگی می گوید: تنها به کمک ژن تراپی یا درمان ژنی می توان به فردی که دچار اختلال دید رنگ مادرزادی است، کمک کرد که اکنون در سراسر دنیا این موضوع در حد امور پژوهشی است، اما با تجویز عینک های مخصوص، می توان به این افراد کمک کرد تا مشکلات ناشی از اختلال دید رنگ را به حداقل رساند. وی با اشاره به مواردی از این مشکل می گوید: مثلا برای فردی که نمی تواند به خوبی بین رنگ سبز و قهوه ای یا بین رنگ های صورتی و سرخابی تمایز قائل شود، می توانیم به کمک فیلترهای رنگی خاصی که با توجه به نوع اختلال دید رنگ او تجویز می شود، شرایطی فراهم کنیم که درک رنگی بهتری داشته باشد. همچنین شاید برای شما هم پیش آمده باشد وقتی برای خرید لباس به فروشگاهی می روید، رنگ لباس در فضای فروشگاه با توجه به شرایط نوری محیط بسیار جذاب و زیبا به نظر آمده و زمانی که به خانه آمده اید، متوجه شده اید رنگ لباس با آنچه در فروشگاه بوده، تفاوت دارد. پس نتیجه می گیریم با این که وضع دید رنگ شما مشکلی ندارد ولی شرایط نوری می تواند چنین تفاوتی را ایجاد کند. بنابراین می توان با استفاده از شرایط نوری و فیلترهای مناسب، وضع خوبی را برای این بیماران فراهم کرد.

این دانشیار دانشگاه، با تاکید بر این که اختلال دید رنگ اکتسابی که در سنین میانسالی بروز می کند، معمولا نشانه اختلالی است که سیستم بینایی را درگیر کرده، خاطرنشان می کند: این مساله علامت بسیار مهمی محسوب می شود و مشخص می کند فرد باید برای پیگیری مشکل چشم و درمان مناسب آن اقدام کند؛ البته در برخی موارد، با برطرف کردن عامل به وجود آورنده این مشکل، دید رنگ هم بهبود می یابد.

بی کلک