ویژگیهای بلوغ روانی اجتماعی:
وقتی والدین نگران و دلواپس میشوند
مدتی است سر رسید سبز رنگ
دخترم جای مرا اشغال کرده است. دخترم که تا دیروز تمام ماجراهای کوچک و بزرگ
مدرسهاش را برایم تعریف میکرد، اکنون فقط برای گرفتن پول جیبیاش سراغم
میآید. پسرم هم که چند سالی از او بزرگتر است، از من فاصله گرفته و به گوشی
همراه و رایانهاش چسبیده است. نمیدانم واقعاً چه اشتباهی از من سرزده که این
چنین فرزندانم از من دور شدهاند. آیا من دیگر مادر خوبی برای آنها نیستم؟
در پاسخ به مادر نگران این دو نوجوان باید گفت: اضطراب شما حاکی از آن دارد که
شما مادر نمونهای هستید و فقط با خلق و خوی نوجوانان در سنین بلوغ آشنایی
ندارید. اگر میخواهید فرزندانتان با شما مثل دوران کودکیشان درد دل کنند،
باید یاد بگیرید که چگونه آنها را از لاک تنهاییشان بیرون آورید و دوباره به
آنها نزدیک شوید.
در مرز گذر از کودکی به جوانی دوره نوجوانی قرار میگیرد و دختر و پسر تغییرات
بسیاری را تجربه میکنند تا به بلوغ و پختگی لازم برای مراحل بعدی زندگیشان
برسند. این دوره که به دوران بیداریها معروف است، زمان بیداری و تحولات ظاهری
و جسمانی است در کنار سایر تغییرات. غدد جنسی نوجوان آغاز به رشد و هورمونسازی
میکنند و عواطف درونی او کمکم به بیرون از خانواده کشیده میشود و مقدمات عشق
و یا خشمش را فراهم مینماید. همچنین ذهن و روان بیدار شده او، به حل و داوری
مسائل اطرافش از سیاسی، اقتصادی گرفته تا اجتماعی و فرهنگی راغب میشود.
ارزشهایی که از طرف خانواده به او دیکته میشدند، امروز ممکن است در نظر او
فاقد اعتبار شوند. بنابراین او تمایلات و ارزشهای جدیدی را در حوزههای مختلف
مانند مذهبی برمیگزیند و به دنیای پیرامون خود با عینکی جدید مینگرد.
در میان این همه تحولات جسمی و روانی، نوجوان نباید احساس تنهایی کند و والدین
بیش از گذشته باید با او همراه و همدل باشند. بهداشت و سلامت روان در دوره بلوغ
به جهت پیریزی شخصیت نوجوان در دوره بزرگسالی دارای اهمیت بسزایی است و پدر و
مادرها با فهمیدن آنچه دختر و پسرشان از آنها و زندگی خود میخواهند،
میتوانند در این امر نقش پررنگی را ایفا کنند. پس اگر نوجوان آزادی میخواهد و
تلاش میکند با همسالان خود بیشتر ارتباط برقرار کند، این اجازه را به او
بدهیم. او باید مسئولیت کارهایش را خودش عهدهدار شود و به تدریج فرا بگیرد که
چگونه میتواند به استقلال مادی برسد. البته این بدان معنی نیست که بزرگترها او
را در این دنیای پرهیاهو رها کنند، بلکه با معرفی الگوهای برتر و متناسب با
استعدادهای او باید پشت و پشتیبانش باشند و اگر تا دیروز در هر قدمی در کنارش
بودند، اکنون زمان نظارت از دور است. اما این پشتیبانیها چگونه باید صورت
بگیرد؟ نقش والدین در بهداشت روانی نوجوان در حال بلوغ چیست؟
در اولین قدم پدر و مادرهای عزیز باید بدانند دختر و پسر آنها در این دوران
تمایل وافری به داشتن محیطی ویژه خود دارند. آنها از جمعهای خانوادگی فاصله
میگیرند و سعی مینمایند بیشتر وقت خود را در اتاق شخصی یا کنج تنهاییشان
سپری کنند. بزرگترهای همیشه دلواپس و نگران هم مدام میخواهند سر از کار آنها
در بیاورند و با رفتارهای خاص همه والدین، فقط موجبات لجاجت و پرخاشگری نوجوان
را ممکن میسازند. ولی اگر بزرگترها به موقع و هوشیارانه وارد عمل شوند، دیگر
نوجوان راهنمایی والدینش را دخالت نمیپندارد، بلکه چنین سکوت آگاهانهای از
جانب آنها میزان اعتماد بین دو طرف را افزایش میدهد و تفاهمی دو جانبه بین
فرزندان و بزرگترها شکل میگیرد.
یاقوت
