بایگانی برچسب: s

شب یلدا در اشعار شاعران

شب یلدا یا شب چله در فرهنگ عامیانه ی مردم، شب دوستی است. شب بار عام و کارهای خیریه است. مردم ایران که اکثراً کشاورز یا دام دار بوده اند، آموخته اند تا سرمای زمستان را بهانه ای برای دورهم جمع شدن و جشن به پایان رساندن یک سال زراعی بدانند. لیکن در فرهنگ ادبی و رسمی کشورمان، یلدا اغلب چهره ی تاریک و خشن شبی طولانی است. شبی که عشاق به انتظار به سرآمدن آن هستند. طولانی و تاریک بودن یلدا استعاره ایست برای فراق جان کاه معشوق، تنهایی و انتظار وصال و گاه گیسوی سیاه و بلند یار. حال چندبیتی در این مضمون می خوانیم:

حافظ:
صحبت حکام، ظلمت شب یلدا است
نور ز خورشید خواه بو که برآید

سعدی:
هنوز با همه دردم امید درمان است
که آخری بود آخر شبان یلدا را

اوحدی:
شب هجرانت ای دلبر، شب یلدا است پنداری
رخت نوروز و دیدار تو عید ماست پنداری

خاقانی:
تو جان لطیفی و جهان جسم کثیف
تو شمع فروزنده و گیتی شب یلدا

عنصری:
چون حلقه ربایند به نیزه، تو به نیزه
خال از رخ زنگی بربایی شب یلدا

منوچهری:
نور رایش تیره شب را روز نورانی کند
دود چشمش روز روشن را شب یلدا کند

مسعود سعد:
کرده خورشید صبح ملک تو
روز همه دشمنان شب یلدا

ناصرخسرو:
او بر دوشنبه و تو بر آدینه
تو لیل قدر داری و او یلدا

هم چنین ارتباط عیسی مسیح با این شب در اشعار امیر معزی و سنائی غزنوی مشهود است.

امیر معزی:
ایزد دادار، مهر و کین تو گویی
از شب قدر آفرید و از شب یلدا
زان که به مهرت بود تقرب مومن
زان که به کینت بود تفاخر ترسا

سنائی غزنوی:
به صاحب دولتی پیوند اگر نامی همی جویی
که از یک چاکری عیسی چنان معروف شد یلدا

سیف افرنگی:
سخنم بلندنام از سخن تو گشت و شاید
که درازنامی از نام مسیح یافت یلدا

بی کلک

آداب اسلامی شب یلدا

آداب اسلامی ویژه شب یلدا

شب یلدا، نخستین شب زمستان و طولانی ترین شب سال است که ایرانی ها طی رسوم کهن خود، دور هم جمع می شوند و ضمن دید و بازدید، خوراکی های خاصی مانند هندوانه، انار، آجیل و… را مصرف می کنند. در این شب، جوانان پای صحبت ها و قصه های بزرگ سالان می نشینند و از لابه لای داستان ها و قصه هایی که از زبان این گنج های زندگی می شنوند، عبرت ها و درس های بی شماری برای خود می اندوزند. از جمله رسوم بسیار زیبا و پسندیده ایرانی در این شب که در اسلام نیز بسیار به آن سفارش شده، عیادت از سال مندان و بیماران است. ملاقات با خویشاوندان و دوستان و رسیدگی به احوال نیازمندان، به ویژه نیازمندان خویشاوند، از جمله آداب پسندیده و نیکویی است که در پرتو دستورات جامع و کامل اسلام، مردمان شریف ایرانی در شب یلدا و دیگر شب های طولانی و بلند زمستان به آن اهتمام می ورزند.

اسراف نکنیم

خداوند برای رفاه و آسایش بندگان خود، نعمت های بسیاری آفریده و به آنها امر فرموده از این نعمت ها استفاده کنند؛ ولی همواره بکوشند از اسراف کردن بپرهیزند. زیرا خداوند اسراف را دوست ندارد. امام علی علیه السلام اسراف کردن را موجب هلاکت دانسته و امام سجاد علیه السلام در دعا و مناجات های خود با خدا می فرماید: «و مرا از زیاده روی بازدار و روزی ام را از تلف شدن نگاه دار و دارایی ام را با برکت دادن به آن افزون کن و راه مصرف آن را در کارهای خیر به من بنمایان.» رسم زیبای دیدار یکدیگر در شب یلدا وقتی زیباتر می شود که با زیاده روی نکردن در مصرف خوراکی ها و تنقلات، بخشی از آنها را به مصرف یتیمان و افراد بی بضاعتی برسانیم که توانایی تهیه چنین اقلامی را در این شب ندارند.

زمستان، بهار مؤمنان

انسان هایی که عاشق عبادت هستند و از صمیم دل آن را دوست می دارند، تمام وجود خود را وقف عبادت می کنند و هر یک از اعمال و گفتار خود را با نیت تقرب به خداوند انجام می دهند. این گونه افراد جزء برترین های مردم شمرده می شوند و ترسی از سختی های دنیا ندارند. روزها و شب های زمستان، بهترین فرصت برای راز و نیاز و مناجات با خداوند است. امام صادق علیه السلام این فرصت نیکو را این گونه معرفی می کند: «زمستان، بهار مؤمن است. شب هایش طولانی است که برای عبادت نیمه شب از آن کمک می گیرد و روزهایش کوتاه است که برای روزه گرفتن از آن مدد می جوید». برخاستن از خواب شیرین در دل شب و اندیشیدن در ملکوت آسمان ها و زمین، خدا و قدرت او و نیز روزه گرفتن در روزهای کوتاه زمستانی، بهترین و خالص ترین عبادت خدای تعالی است. رسول خدا صلی الله علیه و آله می فرماید: «روزه زمستان، غنیمتی فرح بخش است»

دیدار با خویشاوندان

خداوند در آیات بی شماری به بندگان خود دستور می دهد خویشاوندان و نزدیکان خود را فراموش نکرده و همواره جویای احوال آنها باشند و آنها را از قطع رحم و رسیدگی نکردن به خویشان برحذر می دارد. امام باقر علیه السلام در اهمیت این موضوع می فرماید: «صله رحم اعمال را پاک می کند، دارایی ها را فزونی می بخشد، بلا را برطرف می گرداند، کار حساب رسی در قیامت را آسان می کند و مرگ را به تأخیر می اندازد» صله رحم و دیدار با اقوام به قدری اهمیت دارد که رسول خدا صلی الله علیه و آله حتی یک سال پیاده روی برای آن را جایز می شمارد. شب های بلند زمستانی، فرصت بسیار خوبی است که می توان از آن بهره برداری صحیح کرده، به دیدار اقوام و نزدیکان شتافت و در اجرای این سنت پسندیده و نیک که ثواب بسیاری هم دارد، پیش قدم شد.

بیان قصه های قرآنی

خداوند در قرآن کریم بندگان خود را به قصه های قرآن توجه داده و هر یک از این سرگذشت ها را دارای حکمتی می داند که برای انسان ها هزاران پند و اندرز در خود نهفته دارد. امام علی علیه السلام نیز می فرماید: «بهترین داستان، رساترین اندرز و سودمندترین پند، کتاب خدای عزوجل است.» داستان ها و افسانه های زمینی، پس از چندبار تکرار، کم کم تازگی و جذابیت خود را از دست می دهد؛ ولی قرآن تنها کلامی است که هر اندازه هم تکرار شود، “کهنه شدنی” نیست. در شب یلدا و شب های زمستانی که دور هم جمع می شویم و پای صحبت بزرگ ترها می نشینیم، نیکو و شایسته است به جای داستان ها و قصه هایی که گاه با خرافات همراه است، به قصه های قرآنی توجه کنیم که هیچ گاه کهنه نمی شود و خرافات در آن راه ندارد.

دقت در آفرینش شب و روز

شب، مایه آرامش و سکون است. با پایان روز و پس از به اتمام رسیدن ساعات تلاش و کوشش در راه کسب روزی، آدمیان در سکوت شب، آرامش خود را می یابند و استراحت می کنند. شب های طولانی زمستان، فرصت خوبی است تا با دقت در نظام آفرینش وگردش شب و روز، به بزرگی خدای تعالی و کوچکی خود در این نظام هستی اعتراف کنیم. زیبایی های شب و درخشش ستارگان در پرده های سیاه شب های فرو رفته در ظلمت و گسترش نور ماه در آسمان ها، همه نشان از قدرت بی پایان خداوند دارد. در این شب ها می توانیم به ستایش خدا بپردازیم. چنان که امام علی علیه السلام می فرمود: «خدای پاک! چه عظیم و پرشکوه است آن چه از آفرینش تو می بینیم، و چه خرد است هر بزرگی در برابر قدرت تو، و چه حقیر است آن چه ما می بینیم در برابر قدرت ناپیدای تو از دیدگان ما».

حسابرسی اعمال روزانه

محاسبه نفس و بررسی کارهای روزانه، ویژگی کسانی است که ایمان حقیقی در جان و دلشان راه یافته است. پیامبر خدا صلی الله علیه و آله می فرماید: «پیش از آن که مورد حساب رسی قرار بگیرید، خود به حساب نفستان برسید و پیش از آن که سنجیده شوید، خود، نفس تان را در ترازوی سنجش بگذارید و برای آن روز حساب بزرگ آماده شوید.» کسانی که از فرصت های زندگی بهترین بهره ها را برده و نیک ترین ذخیره ها را می اندوزند، در راه اطاعت خدا و خویشتن داری از نافرمانی او شکیبایی می ورزند و روز قیامت بدون محاسبه اعمال به بهشت می روند؛ زیرا این افراد در این دنیای فانی، در لحظه لحظه زندگی دقت کرده اند تا دچار لغزش نشوند. طولانی بودن شب های زمستانی و آرامشی که در آن برای آدمی ایجاد می شود، بهترین فرصت برای مراقبت و رسیدگی به اعمال روزانه است.

شب یلدا و دیوان حافظ

از گذشته های دور در خانواده های ایرانی در کنار قرآن کریم، دیوان حافظ نیز مورد توجه و عنایت خاصی بوده است. ایرانیان همان گونه که با قرآن استخاره کرده، برای شروع کارهای خود از این کتاب آسمانی طلب خیر می کنند، به دیوان حافظ نیز تفأل می زنند و از خواجه شیراز دعای خیر می خواهند. یکی از رسم های جالب و زیبای ایرانی ها در شب یلدا، تفأل زدن به دیوان حافظ و خواندن اشعار عرفانی اوست که برگرفته از آیات قرآن است. شایسته است در این شب طولانی، با تفأل زدن به حافظ و خواندن اشعار عرفانی او، از خرافات و تفأل زدن به شیوه های خرافی دیگر پرهیز کنیم. پیامبر خدا صلی الله علیه و آله می فرماید: «از ما نیست کسی که فال بد زند یا برایش فال بد زده شود». قرائت اشعار پسندیده و نیکو، به ویژه اشعاری که در مدح اهل بیت علیهم السلام سروده شده، از جمله کارهای خوب و نیکویی است که می توان در این شب انجام داد.

انار و گردو بخورید

خداوند مهربان در طبیعت بخشنده خود، در هر فصل نعمت ها و میوه هایی در دسترس ما گذاشته که سلامت ما را تأمین و قدرت دفاعی بدن را در مقابل بیماری ها افزون می سازد. در زمستان که به علت تغییر هوا و عوامل دیگر مانند باد و باران، سرماخوردگی و بیماری هایی نظیر آن زیاد می شود، وجود انار می تواند نه تنها شفا بخش بوده، بلکه در حفظ سلامت و جلوگیری از این گونه بیماری ها مؤثر باشد. شاید حکمت خوردن انار در نخستین شب زمستان همین مسأله باشد. گردو نیز از تنقلاتی است که در این شب مصرف می شود و فایده های بسیاری دارد. امام علی علیه السلام فرموده است: «خوردن گردو در زمستان و فصل سرما، کلیه ها را گرم و سردی را از بدن دفع می کند». رعایت این آداب و رسوم پسندیده و توجه به حکمت خوراکی هایی که در این شب مصرف می شود، می تواند راه گشای خوبی برای جوانان و نوجوانان باشد.

به یکدیگر هدیه بدهید

ایران کشوری گسترده با اقوام مختلف است که هر یک از آنها در پرتو رسم های ویژه منطقه خود، شب یلدا را به گونه ای خاص برگزار می کنند. از جمله رسم های ایرانی که در شب یلدا در میان اقوام مختلف برگزار می شود، رسم پسندیده هدیه دادن و هدیه گرفتن است. این سنت نیکو در اسلام بسیار مورد سفارش قرار گرفته و پیامبر صلی الله علیه و آله فرموده است: «به یکدیگر هدیه بدهید تا دل هایتان به هم مهربان شود. به یکدیگر هدیه دهید؛ زیرا کینه ها را از بین می برد». پیامبر خدا صلی الله علیه و آله همواره به این امر نیکو اهتمام می ورزیدند و هر هدیه ای که به آن حضرت داده می شد، با روی باز می پذیرفتند؛ زیرا آن را نوعی احترام به شخص هدیه دهنده می دانستند. هدیه دادن به کوچک ترها در این شب، سبب می شود تا کودکان ونوجوانان به بزرگ ترها با دیده احترام نگریسته و محبت آنها را در دل خود نگاه دارند.

بی کلک

طرز تهیه انار پلو مخصوص شب یلدا

طرز تهیه انار پلو مخصوص شب یلدا

مواد لازم:
برنج: ۲ پیمانه
انار دانه شده: یک و نیم پیمانه
خلال پسته: یک سوم پیمانه
گشنیز تازه خرد شده: ۱ پیمانه
پودر تخم گشنیز: ۱ قاشق مربا خوری
کشمش پلویی: نصف پیمانه
زعفران: به مقدار لازم

طرز تهیه:
مرحله ۱ – برنج را با آب و نمک خیس کرده، سپس به روش معمول آبکش کنید.

مرحله ۲ – مابقی مواد لازم را با یکدیگر مخل کرده و هنگام دم کردن برنج، یک ردیف برنج ریخته، یک ردیف مخلوط انار و همینطور ادامه دهید تا آخر و نهایتا اجازه دهید برنج دم بکشد.

مرحله ۳ – هنگام کشیدن برنج مقداری کره و زعفران روی برنج داده و سپس در بشقاب یا دیس مورد نظر کشیده و سرو کنید.

بی کلک

تاریخچه و رسوم شب یلدا

تاریخچه و آداب و رسوم شب یلدا

وقتی برگ ریزان پاییز به ایستگاه آخر می رسد و زمستان برفی برای پوشیدن لباس سفیدش آماده می شود، یلدا میان این رفت و آمد فصل ها، جشنی به اندازه طولانی ترین شب سال بر پا می کند.

سال هاست شب چله یا همان شب یلدا، بهانه ای می شود تا خانواده های ایرانی دور همدیگر جمع شوند و طولانی ترین شب سال را جشن بگیرند.

گرچه در عصر ما، مردم شب یلدا را با شیرینی، تنقلات و دید و بازدیدها گرامی می دارند و این شب برای ما با هندوانه های روی سفره ها تداعی می شود، اما نباید فراموش کنیم که این شب نه فقط متعلق به دوره ماست و نه فقط به مراسم امروزی ختم می شود.

در واقع، شب یلدا فقط منحصر به دوره ما نمی شود و اینطور نیست که گمان کنیم شب چله فقط در زمان ما به عنوان جشنی عمومی مطرح شده باشد، بلکه این آیین ملی، تاریخ دیرینه ای را هم با خود به دوش می کشد.

ایرانیان باستان نیز با وجود آن که از امکانات پیشرفته علم نجوم بی بهره بودند، اما بخوبی می دانستند آخرین شب فصل پاییز، اندکی از سایر شب ها طولانی تر است.

البته شاید عنوان شود چند دقیقه اضافه تر یا کمتر که دلیلی برای برپایی یک جشن ملی نمی شود، اما در گذشته هم مرسوم بوده که ایرانی ها برای طبیعت، گردش ایام و هر تغییر طبیعی در محیط پیرامونشان، احترام و ارزش خاصی قائل بودند.

به طور مثال، جشن هایی مثل تیرگان در ماه تیر یا مهرگان در ماه مهر به گونه ای در سراسر تاریخ ایران زمین پراکنده است که می توانیم بگوییم ایرانی ها برای هر ماه سال و گاهی برای هر روز از بعضی ماه ها، جشن های مفصلی برپا می کردند.

وقتی خورشید به دنیا می آید

یلدا به معنای تولد است و ایرانیان باستان معتقد بودند پس از شب یلدا، خورشید دوباره متولد می شود و با تابش بیشتری بر زمین می تابد.

نباید از خاطر ببریم در روزگاری نه چندان دور، کشور ما مهد علوم روز جهان بوده است و منجمان بزرگی همچون فارابی، خواجه نصیرالدین طوسی و ابن سینا سرآمد عالمان علم طبیعی در عصر خود بودند و به خاطر همین اشراف ایرانی ها بر علم نجوم، خیلی دور از ذهن نیست که مردم شناسان معتقدند، راز شب یلدا و تاریخچه این شب طولانی در ایران، قدمتی بالغ بر ۷۰۰۰ سال دارد.

به باور ایرانیان باستان، در این شب، مهر یا همان خورشید زاییده می شود. ایرانی ها بر این گمان بودند که در این شب، الهه مهر به نام «میترا» زاییده می شود و این زایش، برای آنان همراه با خیر و برکت خواهد بود.

در زمانی که الهه ها در ایران نفوذ زیادی داشتند و سمبل بسیاری از موهبت های الهی به حساب می آمدند، الهه مهر یا همان میترا، علاوه بر این که سمبل روشنایی خورشید بود، به عنوان الهه آب ها، دریاها و حتی ایزد جنگ و پیروزی نیز شناخته می شد.

ایرانی ها برای بسیاری از نعمت هایی که در اطرافشان بود، همچون باد و باران و ماه الهه هایی داشتند و با توجه به این که سرآمد نعمت های پیرامون انسان، خورشید است که به حیات آدمی، گرما و هستی می بخشد، الهه مهر در نزد ایرانی ها مقام بسیار والایی داشته است و به طور طبیعی، باید تصور کرد همان شبی هم که در ذهن ایرانیان باستان، الهه مهر متولد می شود، باید شبی بزرگ و مهم باشد.

حتی روایت شده است که ایرانی های عصر پیشین، برای دیدن طلوع خورشید، تا خود صبح بیدار می ماندند و با خوردن میوه ها و شیرینی های متنوع، این شب طولانی را تا سپیده دم جشن می گرفتند. یکی از سنت های بسیار زیبایی که در این شب بین ایرانی ها رواج داشته، حضور ضروری سالمندان و ریش سفیدان فامیل در کنار جوانان بوده است. حضور کهنسالان در جمع همان قدر اهمیت داشت که خورشید کهنسال برای انسان ها مهم بود. ایرانیان باستان، روز پس از شب یلدا را هم جشن می گرفتند و به آن «جشن خورروز» می گفتند. خور به معنی خورشید بود و جشن خورشید، هر سال پس از شب یلدا برگزار می شد.

یک روز پس از یلدا، خونریزی به هر نحوی ممنوع بود و هیچ کسی حق نداشت که خون انسان یا حیوانی را بریزد. همین موضوع هم باعث شده بود که مردم در شب یلدا و روز پس از آن، خیالشان راحت باشد که جنگ و کشتاری وجود ندارد و به نوعی می توان عنوان کرد که شب یلدا در ذهن ایرانی ها با صلح و دوستی تداعی می شد.

یلدا فقط متعلق به ایرانیان نیست

علاوه بر ایرانیان سراسر کشور که شب یلدا را مظهری از شادی می دانستند، مردمان اقوام دیگر نیز در آخرین شب پاییز، دور هم جمع می شدند و زیبایی این شب بلند را پاس می داشتند.

فارسی زبانان کشورهای تاجیکستان و افغانستان در قرن های پیش هم شب یلدا را جشن می گرفتند و این شب میان مردمانی که با زبان پارسی سخن می گفتند نیز عزیز و حتی مقدس بوده است.

بین غیر فارسی زبانان نیز تاریخچه و ردپای جشن آخرین شب پاییز دیده می شود.

به طور مثال، در یونان باستان نیز اگرچه دقیقا به آخرین شب پاییز، یلدا نمی گفتند، اما این شب را جشن می گرفتند و به آن جشن خداوند خورشید می گفتند. حتی گفته می شود مسیحیان سرزمین های اروپایی نیز در قرن های گذشته، آخرین شب پاییز و تولد حضرت مسیح را با یکدیگر جشن می گرفتند.

مردم کشور باستانی مصر هم حدود ۳۵۰۰ تا ۴۰۰۰ سال قبل، بخوبی می دانستند که در این شب، مدت زمان تاریکی بیشتر از شب های قبل است و به بهانه این شب طولانی، تا روزهای متوالی به شادی و سرور می پرداختند.

به هر حال، اگر به تاریخچه شب یلدا نگاهی گذرا بیندازیم، متوجه می شویم این شب نه تنها در ایران، بلکه در بسیاری از کشورها با مفاهیم صلح، دوستی و شادی همراه بوده است و به دلیل همین پتانسیل های بالاست که می گوییم فرهنگ ایرانی شب یلدا می تواند به عنوان یک آیین بشردوستانه، حافظ صلح و در بستری از شادی و سرور در اقصی نقاط جهان تکثیر شود.

حافظ در شب بیداری ایرانی ها

سال های متوالی است که غزلیات حافظ بر سر سفره های شادی شب یلدا، به یک عادت شیرین بین هموطنان ما بدل شده است. حافظ حافظه تاریخی ماست و اشعار او برآمده از حقیقت عارف مسلک و صلح جوی ایرانیان است و شاید هم به همین دلیل باشد که سروده های او هفت قرن پی در پی است در روح و جان ایرانی ها تنیده است.

بسیاری از خانواده های ایرانی در شب یلدا، تفألی به دیوان حافظ می زنند و همچنان این سنت دیرینه در شب یلدای بسیاری از ایرانیان مشهود است.

اگر بخواهیم نگاهی تاریخی به این موضوع داشته باشیم، باید بگوییم که بی گمان فال حافظ در چند سده اخیر به رسوم شب یلدا اضافه شده است؛ زیرا با توجه به این که شب یلدا تاریخچه ای چند هزار ساله دارد، فال حافظ بعدها در رسوم شب نشینی های یلدا ترکیب شده است.

نقل شده است که پس از گذشت ۲۰۰ سال از فوت حافظ، اشعار او نزد ایرانیان و بخصوص مردم شیراز از مقبولیت بالایی برخوردار شد و کشاورزان و پیشه وران ایرانی برای آگاهی از اوضاع زندگی شان در سال بعدی ، دست به دامان فال حافظ می شدند.

در واقع ایرانیان بر این باور بودند که چون در شب یلدا، الهه مهر به نام میترا متولد می شود، می توان به برکت همین شب از وقایع آینده آگاه شد و بعدها همین آینده بینی از طریق فال حافظ انجام شد. اما شاید این سوال پیش بیاید که چرا فقط اشعار شاعرانی همچون حافظ و در سطحی محدودتر و اشعار حماسی فردوسی توانسته در شب یلدای ایرانی ها رخنه کند. شاید بتوان جواب را در ذائقه عمومی مردم و محتوای اشعار حافظ جستجو کرد.

اشعار حافظ مملو از جهان بینی عرفانی و نگاه عمیق و زیبا به زندگی است. غزلیات او با شادی و طرب آمیخته است و بسیاری از ادیبان هم او را سرآمد غزلسرایان ایرانی می دانند و شاید همین دلایل کافی باشد که ایرانی ها در جشن های سرورانگیزی همچون شب یلدا، اشعار او را بهانه ای برای خوانش شعرهایش قرار دهند و بر غزل های او تفألی بزنند.

همین که اشعار حافظ توانسته تا این حد بین آحاد مردم و جمع های صمیمانه آنها نفوذ پیدا کند، نماد بارزی از عمق تاثیر اشعار او بر افکار عمومی طی قرن های متوالی است.

گرچه بین ایرانی ها نظرات مختلفی درباره فال حافظ وجود دارد و بسیاری از مردم، با هرگونه فالگیری و پیش بینی آینده میانه خوبی ندارند، اما حتی اگر به فال حافظ هم اعتقاد نداشته باشیم، همین که یک جشن ملی بهانه ای می شود تا اشعار یکی از اسطوره های ادبیات ایران در کانون خانواده ها به اشتراک گذاشته شود را باید به فال نیک گرفت و از آن استقبال کرد.

بی کلک

اجرای احسان علیخانی در ویژه برنامه شب یلدا شبکه سه

دیروز شبکه سه رسما اعلام کرد که اجرای برنامه شب یلدای خود را به احسان علیخانی سپرده است.

به گزارش روابط عمومی شبکه سه، علیخانی از ساعت ۲۳ و ۱۵ دقیقه پنجشنبه شب به شبکه سه می آید تا با حضور هنرمندان، پیشکسوتان ورزش، خوانندگان معروف و… شب یلدا را دیدنی کند.

این مجری که با تهیه و اجرای برنامه ماه عسل به شهرت رسید، نوروز ۹۱ به شبکه دو رفت و اجرای ویژه برنامه تحویل سال این شبکه را به عهده گرفت. حضور او در شبکه دو این گمانه را به وجود آورد که علیخانی از شبکه سه خداحافظی کرده است. غیبت چند ماهه او در تلویزیون شایعاتی را به همراه داشت. برخی گفتند که علیخانی دیگر در تلویزیون جایی ندارد و شبکه های مختلف درهای خود را به روی او بسته اند. اما اکنون شبکه سه با سپردن سکان برنامه شب یلدا به علیخانی به همه این شایعات خاتمه داد.

در ویژه برنامه شب یلدا شبکه سه علاوه بر حافظ خوانی، گزارش هایی از سراسر کشور پخش خواهد شد که تصویرگر برگزاری مراسم شب یلدا در سراسر ایران است.

بی کلک

خواص آجیل شب یلدا

در شب یلدا، میوه های خشک یا آلبالو و آلوهایی که در فریزر نگهداری می شود، هم در سفره می گذارند. یکی از این میوه های خشک، انجیر است. این میوه مغذی و خوش طعم است و دارای ویتامین های فراوان، مواد معدنی، چربی مفید و مواد قندی است.
ضد سرطان است و خوردن آن باعث افزایش ادرار می شود. انجیر برای افرادی که قند خونشان پایین است و یک باره احساس ضعف می کنند، مناسب است، زیرا قند آن به سرعت از روده کوچک جذب می شود. همچنین ملین بسیار خوبی است.
در طب قدیم از آن به عنوان گرمی یاد می کردند و اغلب آن را با بادام یا گردو مصرف می کنند. مصرف انجیر برای از بین بردن بوی بد دهان نیز توصیه شده است. این میوه تعرق را زیاد کرده و سموم بدن را دفع می کند و خیسانده آن در شیر در موارد سرما خوردگی شدید بسیار مفید است.
آجیل هفت قلم

آجیل، بخش چرب و خوشمزه سفره یلدا را تشکیل می دهد. بادام، پسته، فندق، گردو، نخودچی، کشمش و باسلوق، کمتر کسی را دچار وسوسه نمی کند، به خصوص که در شب های سرد زمستان، خوردن آجیل شما را گرم می کند، در زیر به شرح خواص دو قلم از خوراکی های موجود در آجیل شب یلدا می پردازیم:
میوه ای که می خندد:
پسته در اروپا بسیار گران است و کمتر شناخته شده است. مغز پسته از نظر طب قدیم ایران گرم و خشک است و برای افراد گرم مزاج مناسب نیست، این میوه بسیار مقوی است و حاوی ویتامین های B1 ، B3 و E و املاح مغذی شامل آهن، پتاسیم، فسفر و کلسیم است.
مغز پسته به دلیل دارا بودن آهن، خون ساز است و معمولاً به افرادی که از کم خونی فقر آهن رنج می برند، مصرف آن توصیه می شود. همچنین آن را تقویت کننده نیروی جسمی می دانند.
از دیگر خواص پسته می توان به وجود کوآنزیم کیو۱۰ (۱۰Q) اشاره کرد که نوعی آنتی اکسیدان است و در پیشگیری از بیماری های قلبی نافع است.از سوی دیگر افرادی که مبتلا به نارسایی کبد هستند، مبتلایان به نقرس ، دیابت و ناراحتی های کلیه باید از خوردن پسته خودداری کنند.
میوه ای به شکل مغز:
مغز گردو دارای پروتئین، قند، آب و چند اسید آلی، مقدار کمی اسانس و ویتامین های A, B, C, D و E است. این میوه حاوی اسیدهای چرب مفید و املاح معدنی نظیر کلسیم، پتاسیم، منیزیوم و فسفر است، تا جایی که در برخی منابع، فسفر آن در رده منابع غنی ذکر می کنند.
گردو از نظر طب قدیم ایران گرم و خشک است و از آن برای پایین آوردن کلسترول خون و پیشگیری از بیماری های ریوی استفاده می کنند.
مصرف این میوه از تشکیل سنگ کلیه و سنگ کیسه صفرا جلوگیری می کند.
آجیل های فریبنده

آجیل و خشکبار جز خوراکی های سنتی هستند که مردم عادت کرده اند، به صورت فله ای خریداری کنند. البته هرکس دلایل مخصوصی دارد، بعضی از افراد به نکاتی مثل این که «آجیل باز را می توان از ۵۰ گرم تا چندین کیلو و به میزان دلخواه خریداری کرد»، یا «آجیل باز قابل تست کردن است و در ضمن هزینه ای هم برای بسته بندی نمی پردازیم» اشاره می کنند.
فروشندگان آجیل و خشکبار هم می گویند: «مشتریان باهوش، جنس را با دقت می بینند، آن را می چشند و بعد خرید می کنند.»
اما بد نیست بدانید آجیل و خشکبار قابلیت آلودگی به قارچی نظیر افلاتوکسین را دارند که واحدهای صنعتی با توجه به وجود پروانه های بهداشتی، ضوابط و دستورالعمل ها ملزم به اندازه گیری قارچ افلاتوکسین بر روی محصولاتشان هستند، اما در محصولات سنتی آجیل و خشکبار، این اندازه گیری ها صورت نگرفته و محصول تولیدی قابل ردیابی نیست.
خودکشی در شب یلدا

البته قرار نیست که شما در شب یلدا که شب سلامتی نام گرفته، در اثر مصرف بیش از حد خوراکی ها یا استفاده از خوراکی های آلوده بیمار شوید و طعم بلندترین شب سال را با بیماری و درد تلخ کنید، در زیر توصیه هایی آورده شده که به شما کمک می کند تا از برخی موارد آزار دهنده پرهیز کنید:
۱ – پوست میوه هایی مثل انار و هندوانه را حتماً به دقت بشویید، چرا که خوردن انار آب لمبو و هندوانه در صورتی که آلوده باشند، هرگز لذت بخش نیست.
۲ – اگر در آجیلی که می خرید، بادام زمینی بدون پوسته قهوه ای و به شکل فله ای وجود دارد حتماً آن را پاک کنید و دقت کنید که در بین آن دانه های سیاه ریز وجود نداشته باشد.
۳ – افرادی که از بالا بودن تری گلیسیرید خون رنج می برند، بهتر است از مصرف دانه های چرب مثل پسته، بادام، گردو و… خودداری کنند.
۴ – مصرف آجیل بو داده که حاوی نمک فراوان است به هیچ وجه به کسانی که فشار خون بالایی دارند یا از مشکلات کلیوی رنج می برند، توصیه نمی شود.
۵ – بهتر است در انتخاب آجیل دقت کرده و به عنوان مثال پسته هایی که پوست بسیار زرد براق یا مغز قرمز رنگ شده دارند و یا تخمه هایی که برای پررنگ تر شدن از رنگ های مصنوعی در آنها استفاده کرده اند را خریداری نکنید.
۶ – خوراکی های شب یلدا به اندازه کافی متنوع و حجیم هستند، پس توصیه من به شما این است که یا شام را حذف کنید یا شام بسیار سبکی میل کنید.
۷ – به خاطر داشته باشید که آجیل خام تا یک سال قابل نگهداری است، اما بعد از تفت دادن بهتر است هر چه زودتر مصرف شود.

دفترچه یادداشت آنلاین یک پسر تنها